Zatürre (pnömoni)

Zatürre Nedir

Akciğerlerin iltihaplanması durumudur. Tüm dünyada, çocuk ölümlerinin önde gelen nedenlerinden biridir. Zatürre, mikrobik bir hastalıktır. İnsanın direncinin kırıldığı (soğuk hava, beslenme bozukluğu, kızamık gibi vücut direncini bozan hastalıklar…) durumlarda görülür.

Çocuklarda Zatürre

Çocuğun yaşı küçükse, zatürreye neden olan etkenin hastalık yapma kapasitesi yüksekse ya da çocuk riskli bir çocuksa, zatürre daha ağır seyreder. Erken doğum, beslenme bozuklukları, bağışıklık durumu baskılanmış çocuklar, uzun süre yatalak olma, kalp ya da kronik bir akciğer hastalığı bulunması belli başlı riskli durumlardır.

Zatürreye neden olan mikropların bir kısmı virüslerdir ve genellikle daha hafif bir seyir gösterir. Ama, klasik zatürre bakterilerle gelişir. Özellikle son yıllarda, çocuklarımıza aşısı yapılan “pnömokok” mikrobu zatürrenin en önemli etkenidir. Bununla birlikte, pnömokoktan başka pek çok bakteri de zatürreye yol açabilir. Yani, pnömokok aşısı (halk arasında zatürre aşısı) olmak, çocuğun hiç zatürre olmayacağı anlamına gelmez.

Zatürre Çeşitleri

Başta kızamık ve boğmaca olmak üzere, bazı çocukluk hastalıkları da zatürreye neden olabilir. Özellikle okul çağlarında sık görülen “mikoplazma” isimli mikroplar ise, “atipik zatürre” dediğimiz daha hafif gidişli, bazen astım gibi hırıltıya da yol açabilen özel bir zatürreye yol açabilir.

Klasik olarak zatürrede, yüksek ateş ve öksürük vardır. Solunum sıkıntısı olabilir. Solunum hızı çok artmıştır.
Bir çocukta solunum sıkıntısı olduğunu gösteren 3 bulgu:
1.Nefes alıp verirken burun kanatlarının açılıp kapanması
2.Nefes alıp verirken göğüste kaburgaların aralarının ya da göğüs kemiğinin altı ve üstünün içeri çökmesi
3. Solunumun çok hızlanması.

Yeni doğan bir bebekte, dakikadaki solunum hızı normalde 40, hatta 60 bile olabilir. Ama, süt çocuklarında (1-12 ay), çocuk sakin durumdayken, dakikadaki solunum hızı normalde 30 kadardır. Oyun çocuklarında, bu sayı dakikada 24-26, büyük çocuklarda ise 16-20’yi geçmez. Solunum hızı hesaplanırken, çocuğun yaşı, sakin durumda olup olmadığı ve ateşi de dikkate alınmalıdır.
Ciddi solunum sıkıntısı olduğunda, çocukların dudaklarının da morardığı görülebilir.
Zatürre varlığında (kanıtlanmış viral zatürreler hariç), antibiyotik tedavisi yapılır. Mikrobun cinsine ve klinik tablonun ağırlığına göre, bu süre 1-2 hafta, bazen daha da uzun olabilir. Hafif vakalarda ve atipik zatürrede, ağızdan antibiyotik şurupları verilebilir, ciddi durumlarda enjeksiyon, hatta hastanede serumla birlikte damardan antibiyotik tedavisi yapılmalıdır.
Antibiyotiklerle birlikte ateş düşürücüler, yüksek doz C vitamini verilebilir. Öksürük şurupları çoğu kez yararsızdır, çocuğun bol sıvı alması yeterlidir.
Herkes, hayatında 1-2 kez zatürre geçirebilir. Genel olarak, zatürre, tedavi ile iz bırakmadan geçer. Eğer zatüre 2’den fazla tekrarlıyorsa, bu çocuklar araştırılmalıdır.

Tekrarlayan zatürre durumlarında:

• Değişik bağışıklık bozuklukları
• Tüberküloz
• Bronşektazi (kalıcı bronş genişlemeleri)
• Reflü
• Alerjik havayolu hastalıkları
• Kistik fibroz
• Yabancı cisimlerin solunum sistemine kaçması
• Hava yollarının doğuştan bozuklukları ya da hava yollarını döşeyen hücrelerde yapısal bozukluklar

gibi bir dizi kolaylaştırıcı faktör araştırılmalıdır.

İlk Yayın Tarihi: 25 Ekim 2013 @ 01:12