Çocuğunuzun Duygularına Dokunmanın Yolları

1. Yakın mesafede durarak; boyuna eğilmeniz onu merak ettiğinizi ve yanında olduğunuzu hissettirmeniz için ilk adımdır. Aynı boyda olmak eşitliği de sağlar ve çocuk kendini güvende hisseder.
2. Göz teması kurarak iletişimi başlatmak; sizinle iletişim kurmak isteyip istemediğini, ne hissettiğini ya da neye ihtiyacı olduğunu gözden geçirmenizi sağlar. İlk ipuçları ile iletişiminize yön verebilirsiniz.
3. Beden dili ve davranışlarından bir şeylerin yolunda gitmediğini gözlemlediğinizde; basit sorularla sorgulamadan gerçekten onun ne yaşadığını sorarak problemini ile ilgilendiğinizi gösterebilirsiniz. “Üzgün görünüyorsun, konuşmak ister misin?”  gibi bir cümle ile giriş yapabilirsiniz.
4. Çocuğunuz size kendiliğinden bir şey anlatmaya başladığında yine yakın mesafede, onun boyuna eğilerek, göz teması kurarak problemini dinlemeye, anlamaya ve yardım etmeye hazır olduğunuzu gösterebilirsiniz.
5. Konuşma başladığında sözünü kesmeden sabırla anlatmasına izin verdiğinizde onu tanıma ve anlama şansınız olur. Çocuğunuzun düşünce ve duygularına ulaşabilirsiniz.
6. Çocuğunuz duygularını söylediğinde ya da duyguları ile ilgili sözleri ve beden dili ile ip ucu verdiğinde empatik geribildirim vererek onu anladığınızı gösterebilirsiniz: “Kaan’ın senin oturduğun sandalyeye oturması seni çok üzmüş.” gibi bir cümle ile yaşadığı olay ve duygu geribildirimi verilmiş olur.
7. Çocuğunuzun duygusunu anladıktan sonra, problem çözme becerilerini geliştirmek için bazı sorular sormak önemlidir. Bu şekilde kurduğunuz iletişimde çocuğunuzu anlamanın ötesine geçerek ona yardım etmeye de başlamış olursunuz. Bu olaya nasıl tepki verdiğini sorarak problem çözme becerilerini geçiş yapabilirsiniz:  “Peki Kaan senin oturduğun sandalyeye oturunca sen ne yaptın?” gibi çocuğunuzun olay karşısında tepkisini öğrenerek problemler karşısında ne yaptığını öğrenebilirsiniz.
8. Çocuğunuzun verdiği tepkiden de memnun olmama ihtimalini düşünerek; “Başka yere oturmak yerine ne yapmak isterdin?” diye sorarak gerçekten yapmak istediği davranışı ve bunun altındaki duyguyu anlayabilirsiniz.
9. Hiç beklemediğiniz ya da kabul görmeyecek bir davranıştan bahsedebilir. Örneğin; “Vurmak isterdim.” diyebilir; bu söz karşısında da onun duygularını anlamaya çalışmak çok önemlidir. “Vurmak isteyecek kadar çok öfkelenmişsin, senin oturduğun sandalyeye oturmasına” gibi bir cümle ile empatik geribildirim verebilirsiniz. Çok yoğun duygular da öfke ve nefret gibi kabul görüldüğünde çocuğunuz rahatlayacaktır.
10. “Peki bir daha birisi senin oturduğun sandalyeye oturursa, ne söyleyebilirsin arkadaşına?” diye sorarak gelecekteki problem durumlar ile ilgili çözümler üretmesini sağlayabilirsiniz.
11. Çocuğun aklına çözüm gelmezse “Sana öneri vermemi ister misin?” sorusuyla sizden gelebilecek öneriye açık hale getirebilirsiniz. İletişimde öncelikle kabul görmek, anlaşılmak önemlidir. Bunlar sağlandı ise; insanlar öneri duymaya hazır hale gelebilir. Bunun için teklifte bulunmak ise; onun bunu isteyip istememesine saygı duyulduğuna işaret eder.
12. Son olarak eğer öneri vermenizi istedi ise; “İstersen, arkadaşına ben o sandalyede oturmayı çok seviyorum, kalkabilir misin diye sorabilirsin.” önerisi ile sosyal uyumunu sağlayabileceği davranışları öğretebilirsiniz.

Uzman Psikolog ve Aile Danışmanı Demet Polat

İlk Yayın Tarihi: 22 Aralık 2015 @ 15:09