Tepkisel Bağlanma Bozukluğu

Tepkisel bağlanma bozukluğu (TBB) çocukların ebeveynleri ile sağlıklı ilişkiler kurmasına engel olan ciddi ve nadir olmayan bir durumdur. Bakıcı kadın sendromu olarak da bilinen tepkisel bağlanma bozukluğu sıklıkla otizm ile karıştırılır. Aralarındaki fark ise tepkisel bağlanma bozukluğunda yaşam biçiminde değişiklikler yapılmasıyla birlikte çocukta ciddi değişiklikler gözlenir.
Otizm tanısı konmuş çocuklara özel bakım gerektiği fakat tepkisel bağlanma bozukluğu geçiren çocuklara özel bir eğitim gerekmediği gibi bir yanılgıya kesinlikle düşülmemelidir. Zira bu çocukta düzeltilemeyen sosyal ve duygusal gelişim geriliklerine sebep olabilir.
Tepkisel Bağlanma Bozukluğunun Nedenleri Nelerdir?
Tepkisel bağlanma bozukluğunda çocuklar ebeveynleri ile sağlıklı ilişki kuramazlar.
Bu çocuklar yaşamlarının ilk yıllarında belki de ilk aylarında ihtiyaç duyduklarında kendilerine bakım veren kişinin ilgisini görememiş çocuklardır. Çocuk acıktığı, altını kirlettiği, üşüdüğü, uykusu geldiği yada fiziksel temas isteğinde ağladığı zaman kimse onunla ilgilenmemiş ya da cevap fiziksel şiddet olarak gelmiştir.
Bebekler dünyaya geldikten sonra ihtiyaçlarının sürekli karşılandığını, ağladıklarında kendilerine bakan kişinin yanlarında olduğunu görür ve bir süre sonra o kişiye güvenerek bağlanırlar. Ancak çocuk ağladığında ilgisiz kalırsa ya da şiddet görürse, güven duygusu yerine korku ve öfke yerleşir. Çocuk dünyanın güvensiz bir yer olduğunu, ağlamasının yardım istemesinin bir faydası olmadığını, yalnız olduğunu düşünür.
Tepkisel Bağlanma Bozukluğu Hangi Çocuklarda Görülür?
Tepkisel bağlanma bozukluğu yaşayan çocukların genel olarak ortak özellikleri, annelerinin doğum sonrası psikoz geçirmiş olması yada başka fiziksel bir rahatsızlık sebebiyle bir süre ayrı kalmaları, yetiştirme yurdunda olması, bakım veren kişinin bakıcı olması, ebeveynlerin uyuşturucu kullanıyor olması, genç ebeveynler, huzursuz aile ortamı, sert ve tutarsız tepkilere maruz kalması yani kısaca ihmal edilmiş, kötü davranılmış çocuklardır.
Tepkisel Bağlanma Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?
Çok küçük çocuklarda birisi ona uzandığında kollarını kucağa alınmak için uzatmama, oyuncaklarla ilgilenmeme, halsizlik, ilgisizlik gibi belirtiler vardır.
Genel olarak bu çocuklar ebeveynleri ile göz kontağı kurmak istemezler. Yalan söylerken ise gözlerinin içine bakarlar. Yaşıtlarıyla sağlıklı ilişki kuramazlar. İçe kapanık olurlar, hayvanlara zarar verme eğilimleri olur, hırsızlık yapabilirler.
Tepkisel bağlanma bozukluğunun otizm ile karıştırılmasının sebepleri ise aşağıdaki belirtilerdir;
Anlamlı yüz ifadelerinin bulunmaması,
Fiziksel temastan hoşlanmama,
Tekrarlayan ve anlamsız vücut hareketleri,
Sözel uyaranlara tepkisizlik.
Tepkisel Bağlanma Bozukluğu Tedavisi
Psikiyatrik değerlendirmenin ardından doktor hem aile hem de çocukları için bir tedavi planı geliştirir. Çocuğun güvenli ve ilgili bir ortamda bulunması gerekir. Ebeveynler sorunun ne olduğu ile alakalı olarak eğitilmeli, ailede psikiyatrik sorunları olan kişiler varsa ayrıca tedavi edilmeli, ebeveynlerin ebeveynlik becerileri arttırılmalıdır.
Çocuk ile daha fazla ilgilenmek, günün belirli zamanlarında yalnızca çocukla birlikte vakit geçirmek, çocuğun mümkünse anaokuluna veya kreşe gitmesini sağlamak gerekir. Eğer çocukta öğrenme bozukluğu varsa özel eğitim verilmelidir.
Erken teşhis tedavinin en önemli anahtarıdır.

İlk Yayın Tarihi: 22 Eylül 2016 @ 16:20