Selektif Mutizm

Selektif mutizm 3 yaşından itibaren çocuklarda görülebilir. Genetik bir bozukluk değildir ve tedavisi mümkündür. Oldukça ender görülen bir hastalıktır. Özetle kişinin konuşma becerisi olmasına rağmen konuşmamasıdır.

Selektif mutizm çocukların ev gibi kendilerini rahat ettiği ortamlarda, akıcı bir şekilde konuşmasına rağmen, okul, kreş ya da bir dost, akraba ziyaretinde konuşmamayı tercih etmesidir. Bu çocuklar, yabancı ortamlarda ya hiç konuşmazlar ya da yalnızca fısıldar, tek heceli kelimeler kullanırlar.

Aslında neredeyse çocukların tümünde, girdiği yeni ve yabancı ortamlarda konuşmama durumu görülebilir. Selektif mutizm tanısı konulabilmesi için çocuğun, sosyal hayatını ya da okul başarısını etkileyerek bir aydan uzun süre konuşmaması gerekir.

Selektif mutizmde çocukların konuşulanı anlamama gibi sorunları yoktur. Kekemelik, konuşulanı anlamama gibi sorunlarla birlikte konuşmama gibi bir durum varsa, bunu selektif mutizm olarak değerlendirmek yanlış olur.

Geçici mutizm ve sürekli mutizm olarak ikiye ayrılır.

Geçici mutizmde, çocuk genellikle 5 yaşından küçüktür. Konuşmama durumu 6 aydan kısa süredir vardır. Çocuk yalnızca belirli bir ortamda konuşmaz ve konuşmama durumu her zaman değildir.

Sürekli mutizmde ise, çocuk 5 yaşından büyüktür, 6 aydan uzun süredir konuşmuyordur. Çocuk birden fazla ortamda konuşmaz. Konuşmama davranışı süreklidir.

Selektif Mutizmin Nedeni

Selektif mutizmin nedeni tam olarak saptanamamıştır. Yaşanılan bir travma ya da anne ve babanın aşırı koruyucu tavırları sebep olabilmektedir. Bununla birlikte, doğuştan gelen kaygı durumu da sebep olabilir. Bazı çocukların annelerinden ayrı kalamama durumu, seslere karşı aşırı hassasiyet gibi özellikleri bulunabilir. Bu çocuklarda beyini, dışarıdan gelen tehlikelere karşı koruyan beynin amigdala bölümü fazla çalışır. Tehlikeli bir durum olmasa da kişiyi uyarır. Çocuklar da bu kaygı durumuyla baş edebilmek için konuşmamayı tercih eder. Selektif mutizm yalnızca çocuklarda değil yetişkin kişilerde de görülebilir.

Selektif Mutizmin Tedavisi

Selektif mutizm fark edildiği anda tedavi edilmelidir. Tedavi edilmediği takdirde bu çocukların akademik başarıları ve sosyal hayatları sekteye uğrayabilir. Ayrıca kişinin içine kapanık ve özgüveni düşük olmasına sebep olabilir.

Uzmanlar tarafından verilecek psikolojik desteklerle, çocuğun kaygı seviyesini düşürecek, özgüvenini yükseltecek çalışmalar yapılmalıdır. Bu uzun bir süreçtir. Çocuğun hemen konuşması beklenmemelidir. Tedavi boyunca, anne ve babanın desteği ayrıca okul, kreş gibi çocuğun zaman geçirdiği diğer ortamlardaki kişilerin durumdan haberdar olması ve iş birliği içinde olmaları tedavi sürecini hızlandırır.

Selektif mutizm tedavisi olmuş ve düzelmiş kişiler daha sonra “Kalabalık ortamlarda konuşmaktan korkuyordum”, “Sesimin başkaları tarafından duyulmasından korkuyordum” diyerek durumlarını açıklamışlardır.

Ebeveynler Ne Yapabilir?

Eğer çocuğunuza selektif mutizm tanısı konulmuşsa, öncelikle konu hakkında doğru bilgileri edinmelisiniz.

Tedavi sürecinin çok uzun olabileceğini kabullenmelisiniz.

Çocuğunuzu, konuşması için zorlamamalısınız.

Çocuğunuzun, konuşurken zorlandığını, kaygı duyduğunu anlayışla karşılamalı ve bunu çocuğunuza hissettirmelisiniz

Çocuğunuzun küçük başarılarının farkına varmalısınız. Çabalarını takdir etmeli, onu desteklemeli ve övmelisiniz.

Selektifm mutizm, tedaviyle düzelebilen bir rahatsızlıktır. Doğru tedavi, ailenin desteği ile çocuk bu hastalığı atlatabilir. Ancak baskıcı tutumlar, çocuğun içine kapanmasına durumun daha da kötüye gitmesine sebep olur.

Selektif mutizmli çocuklar hakkında bir ön yargı, bu çocukların konuşmayı reddettiğinin düşünülmesidir. Ancak selektif mutizmli çocuklar konuşmayı reddetmez, konuşamayacak gibi hissederler.