Cerebral Palsi Yazar: Pediatrik Fizyoterapist Emine Gürgen -
Tahmini Okuma Süresi: 1 Dakika 51 Saniye Cerebral Palsi (CP), beynin hamilelik, doğum veya doğumdan sonraki dönemlerde çeşitli nedenlerle etkilenmesiyle ortaya çıkan ve kas kontrolündeki yetersizlik veya zorluktur.
CP’nin nedenleri nelerdir?
Hamilelikteki nedenler,
- – Annenin kalıtsal hastalıkları
- – Enfeksiyonlar (kızamıkçık frengi, toksoplazma gibi hastalıklar geçirmiş olması)
- – Metabolik hastalıklar
- – Anneyi etkileyen olumsuz faktörler (annenin sigara,içki vb. kullanımı, stres,psikolojik sorunlar gibi. )
Doğum sırasındaki nedenler;
- – Prematüre doğum
- – Düşük ağırlıklı doğum
- – O2’siz kalma
- – Zor doğum (kordon dolanması, erken-geç doğum)
Doğum Sonrası Nedenler,
- – Enfeksiyonlar (Menenjit gibi)
- – Beynin kanlanması
- – O2’siz kalma
- – Zehirlenme
CP’li çocuğun beyninde meydana gelen hasar, sinir-kas, kas-iskelet ve duyu sistemlerinde bozukluklara yol açar. Bu bozukluklar da çocuğun duruş ve hareketlerinde yetersizliğe neden olur.
İlerleyici midir?
Hastalık, ilerleyici olmamasına rağmen çocuğun duruş ve hareketlerindeki yetersizlik, iskelet ve kas sisteminde bozulmalara yol açar. Aynı zamanda, hareket yetersizliği sebebiyle çocukta yanlış olabilecek farklı hareketler ortaya çıkabilir (kompansatuar hareketler ). Bunlar çocukların gelişimini etkiler.
Görülme sıklığı nedir?
Türkiye de yapılan en kapsamlı çalışmalarda her 1.000 canlı doğumda 4,4 çocuk olarak belirtilmiştir. ABD, Avustralya ve İsveç’te bu oran 1.000 doğumda 2-2,5’tur.
CP’nin Belirtileri
Erken Dönem Belirtileri:
- – Çok huzursuz bebek
- – Emme problemi
- – Göz kayması, titremesi
- – Göz kontağı kuramama
- – Kasılmalarının olması
- – Baş kontrolünün gelişmemesi, geç gelişmesi
- – Oyuncak tutamaması, oyuncağa ilgi göstermemesi
- – Vücudun bir tarafının diğerine göre hareketsiz ya da fazla hareketli olması
- – Dönme ve oturmanın olmaması, geç olması
- – İsmi ile çağırınca tepki vermemesi
- – Verilen yiyeceği almaması, ağzına götürememesi
- – Tutunarak yürüme, parmak ucu yürüme ya da 18 aylık hala yürüyememe.
Bu belirtiler kesin olmamakla birlikte bunlar görülüyorsa mutlaka bir çocuk nöroloğu tarafından değerlendirilmelidir.
CP ile birlikte Görülebilecek Problemler
- – Epilepsi, yaklaşık %35’i nöbet geçirir.
- – Mental problemler %30-50 oranında görülür.
- – Görme bozuklukları
- – Diş problemleri
- – Konuşma bozuklukları ( %25-50 )
- – İşitme bozuklukları
- – Solunum problemleri
- – Üriner sistem problemi
- – Gastrointestinal problemler, reflü ve kabızlık
- – Davranış problemleri
- – Solunum problemleri
- – Duyu algı bozuklukları
Nöbet geçiren çocuğa neler yapılabilir?
- – Salyanın ağızdan kolay akabilmesi ve solunumun daha kolay sağlanabilmesi için çocuğu yan yatırın
- – Nöbet sırasında ağzına bir şey vermeyin.
- – Nöbet bitene kadar onunla kalın
- – Sıkı elbiselerini gevşetin
- – Çocuğu ateş veya keskin cisim gibi tehlikelerden uzak tutun
- – Nöbet bittiği zaman uyumasına izin verin
CP’nin tedavisi var mı?
Beyinde oluşmuş lezyonu iyileştirecek, başarısı kanıtlanmış bir tedavi yoktur. Bebek beyni gelişen ve öğrenen bir yapıdadır. Bu şekilde hasarlanmamış bölgelerde beyne doğru fonksiyonların öğretilmesi ile günlük yaşama adapte olması sağlanabilir.
CP teşhisiyle nasıl bir süreç aileyi bekler?
- – Çocuk doktorunun şüphelenmesiyle bir çocuk nöroloğu ile iletişime geçilir
- – Çocuk Nöroloğu, teşhisini koyar. Nöbetler varsa ilgili medikal tedaviyi düzenler. Bir çocuk nöroloğunun kontrolünde olmak çok önemlidir.
- – Fizyoterapist, çocuğun neler yapabildiğini gözlemleyerek gerekli rehabilitasyon programını uygular. Anneye evde yapacağı egzersizleri ve günlük yaşamda çocuğun pozisyonları hakkında bilgi verir. Çocuğun beslenme, taşıma, uyuma pozisyonlarıyla ilgili bilgi verir. Kas-iskelet sistemi için yapılacak uygulamalarla ilgili aileyi bilgilendirir. Çocuğun kullanacağı adaptif araçlarla ilgili aileyi bilgilendirir. Bu şekilde çocuğu maksimum bağımsız seviyeye ulaştırmaya çalışır.
- – Ortopedist, fizyoterapist ile beraber iskelet sistemi fonksiyonunun korunması, düzeltilmesi ve arttırılması için gerekli girişimleri düzenler.
- – Özel Eğitimci,
- – Psikolog, uzun bir rehabilitasyon sürecine girildiği için mutlaka destek alınmalıdır.
- – Konuşma terapisti,
İlk Yayın Tarihi: 28 Ekim 2013 @ 22:30
Cerebral Palsi (CP), beynin hamilelik, doğum veya doğumdan sonraki dönemlerde çeşitli nedenlerle etkilenmesiyle ortaya çıkan ve kas kontrolündeki yetersizlik veya zorluktur.
CP’nin nedenleri nelerdir?
Hamilelikteki nedenler,
- – Annenin kalıtsal hastalıkları
- – Enfeksiyonlar (kızamıkçık frengi, toksoplazma gibi hastalıklar geçirmiş olması)
- – Metabolik hastalıklar
- – Anneyi etkileyen olumsuz faktörler (annenin sigara,içki vb. kullanımı, stres,psikolojik sorunlar gibi. )
Doğum sırasındaki nedenler;
- – Prematüre doğum
- – Düşük ağırlıklı doğum
- – O2’siz kalma
- – Zor doğum (kordon dolanması, erken-geç doğum)
Doğum Sonrası Nedenler,
- – Enfeksiyonlar (Menenjit gibi)
- – Beynin kanlanması
- – O2’siz kalma
- – Zehirlenme
CP’li çocuğun beyninde meydana gelen hasar, sinir-kas, kas-iskelet ve duyu sistemlerinde bozukluklara yol açar. Bu bozukluklar da çocuğun duruş ve hareketlerinde yetersizliğe neden olur.
İlerleyici midir?
Hastalık, ilerleyici olmamasına rağmen çocuğun duruş ve hareketlerindeki yetersizlik, iskelet ve kas sisteminde bozulmalara yol açar. Aynı zamanda, hareket yetersizliği sebebiyle çocukta yanlış olabilecek farklı hareketler ortaya çıkabilir (kompansatuar hareketler ). Bunlar çocukların gelişimini etkiler.
Görülme sıklığı nedir?
Türkiye de yapılan en kapsamlı çalışmalarda her 1.000 canlı doğumda 4,4 çocuk olarak belirtilmiştir. ABD, Avustralya ve İsveç’te bu oran 1.000 doğumda 2-2,5’tur.
CP’nin Belirtileri
Erken Dönem Belirtileri:
- – Çok huzursuz bebek
- – Emme problemi
- – Göz kayması, titremesi
- – Göz kontağı kuramama
- – Kasılmalarının olması
- – Baş kontrolünün gelişmemesi, geç gelişmesi
- – Oyuncak tutamaması, oyuncağa ilgi göstermemesi
- – Vücudun bir tarafının diğerine göre hareketsiz ya da fazla hareketli olması
- – Dönme ve oturmanın olmaması, geç olması
- – İsmi ile çağırınca tepki vermemesi
- – Verilen yiyeceği almaması, ağzına götürememesi
- – Tutunarak yürüme, parmak ucu yürüme ya da 18 aylık hala yürüyememe.
Bu belirtiler kesin olmamakla birlikte bunlar görülüyorsa mutlaka bir çocuk nöroloğu tarafından değerlendirilmelidir.
CP ile birlikte Görülebilecek Problemler
- – Epilepsi, yaklaşık %35’i nöbet geçirir.
- – Mental problemler %30-50 oranında görülür.
- – Görme bozuklukları
- – Diş problemleri
- – Konuşma bozuklukları ( %25-50 )
- – İşitme bozuklukları
- – Solunum problemleri
- – Üriner sistem problemi
- – Gastrointestinal problemler, reflü ve kabızlık
- – Davranış problemleri
- – Solunum problemleri
- – Duyu algı bozuklukları
Nöbet geçiren çocuğa neler yapılabilir?
- – Salyanın ağızdan kolay akabilmesi ve solunumun daha kolay sağlanabilmesi için çocuğu yan yatırın
- – Nöbet sırasında ağzına bir şey vermeyin.
- – Nöbet bitene kadar onunla kalın
- – Sıkı elbiselerini gevşetin
- – Çocuğu ateş veya keskin cisim gibi tehlikelerden uzak tutun
- – Nöbet bittiği zaman uyumasına izin verin
CP’nin tedavisi var mı?
Beyinde oluşmuş lezyonu iyileştirecek, başarısı kanıtlanmış bir tedavi yoktur. Bebek beyni gelişen ve öğrenen bir yapıdadır. Bu şekilde hasarlanmamış bölgelerde beyne doğru fonksiyonların öğretilmesi ile günlük yaşama adapte olması sağlanabilir.
CP teşhisiyle nasıl bir süreç aileyi bekler?
- – Çocuk doktorunun şüphelenmesiyle bir çocuk nöroloğu ile iletişime geçilir
- – Çocuk Nöroloğu, teşhisini koyar. Nöbetler varsa ilgili medikal tedaviyi düzenler. Bir çocuk nöroloğunun kontrolünde olmak çok önemlidir.
- – Fizyoterapist, çocuğun neler yapabildiğini gözlemleyerek gerekli rehabilitasyon programını uygular. Anneye evde yapacağı egzersizleri ve günlük yaşamda çocuğun pozisyonları hakkında bilgi verir. Çocuğun beslenme, taşıma, uyuma pozisyonlarıyla ilgili bilgi verir. Kas-iskelet sistemi için yapılacak uygulamalarla ilgili aileyi bilgilendirir. Çocuğun kullanacağı adaptif araçlarla ilgili aileyi bilgilendirir. Bu şekilde çocuğu maksimum bağımsız seviyeye ulaştırmaya çalışır.
- – Ortopedist, fizyoterapist ile beraber iskelet sistemi fonksiyonunun korunması, düzeltilmesi ve arttırılması için gerekli girişimleri düzenler.
- – Özel Eğitimci,
- – Psikolog, uzun bir rehabilitasyon sürecine girildiği için mutlaka destek alınmalıdır.
- – Konuşma terapisti,
İlk Yayın Tarihi: 28 Ekim 2013 @ 22:30
Yazar: Pediatrik Fizyoterapist Emine Gürgen
Pediatrik Fizyoterapist