Saldırganlıkla Başa Çıkma ve Kendini Kontrol Etmeyi Öğretme

Dünyaya gözlerini açan bebeğiniz özellikle 18. ay ve sonrasında kendi benliğinin farkına vararak isteklerini daha şiddetli hareketler ile yaptırtmaya çalışır. Bu dönemlerde bebeğinizin otokontrol sistemini geliştirmesine yardımcı olmanız gereklidir. Duygularını yeterince ifade edemeyen çocukların, içindeki hisleri saldırgan tavırlarla dışa vurması çok olasıdır. Erken yaşlarda ebeveynlerine güvenmeyi öğrenen çocuklarda bu agresiflik daha az olur.

Bebeklerin saldırgan tutumlar ile bazı aktivitilere (saç kesitirmek gibi) karşılık verebilmesine rağmen, bu davranışlarının sonucunda karşıdakinin üzülebileceğini ya da sinirlenebileceğini düşünecek kapasiteleri yoktur. Yani sizi kolunuzdan ısıran küçüğünüzün amacı size zarar vermek değil, ifade edemediği duygularını dışa vurmaktır. Erken yaşlarda henüz duygularını kontrol edemeyen bebekler, bu duygularını kelimeler ile ifade edemedikleri için iç güdüsel hareketlere başvurması doğaldır.

Yaklaşık olarak 18. aydan itibaren bebekler, diğer canlılardan ve eşyalardan ayrı birer benlikleri olduğunu öğrenerek olabildiğince bağımsız ve özgür hareket etmeye hevesli olurlar. Fakat kendi kendini henüz kontrol edemeyen bu bebekler, paylaşmayı ve beklemeyi öğrenmedikleri için aşırı tepkiler verebilirler. Karşısındaki kişiye vurabilir, itebilir, ısırabilir, bağırabilir vs… Bu eylemlerin altında yatan ifade aslında: “çok kızgınım”, “beklemek istemiyorum”, “çok yoruldum” gibi duygulardır.

Şu soruları düşünmek bebeğinizin tutumunu daha iyi kavramanıza olanak verebilir:

• Çocuğum hangi durumlarda agresif davranıyor?
• Çocuğum saldırgan tepkiler verdiğinde ben nasıl karşılık veriyorum?
• Verdiğim tepkiler çocuğumun davranışlarının düzelmesine yardımcı oluyor mu?

Çocuğunuzun hangi durumlarda agresif davrandığını saptamak, sizin bu durumlara önceden hazırlık yapmanızı sağlayacaktır. Bebeğinizin aşırı tepki verebileceği durumlara hazırlıklı olmanız, sizin kendinizi kontrol etmeniz konusunda da yardımcı olacaktır.

Çocuğunuz aşırı saldırgan tepkiler verdiğinde siz de buna karşılık olarak saldırgan davranırsanız, bu tutum onun haklı olduğunu ve insanların isteklerini bu şekilde gerçekleştirdiğini düşündürtecektir. Bu nedenle sizin sakin kalmanız çok önemlidir.

Onun duygularını anlamaya çalışarak ve kendinizi onun yerine koyarak durumun içinden nasıl çıkabileceğinizi düşünün.

Öncelikle çocuğunuzun size güvenmesini sağlamanız gerekiyor. Her ne kadar kendini yeni yeni bir birey olarak tanımaya başlamış olsa da, sizin vereceğiniz kararların onun iyiliği için olduğunu bilmesini sağlamalısınız.

Öğretici ve eğitici tutumlar sergilemelisiniz. Var olan durumu, nedenleri ve sonuçları ile birlikte açıklamanız faydalı olacaktır.

Karşısındaki insanın da duyguları olduğunu bebeğinize öğretmelisiniz. Size vurduğunda ya da size bağırdığında üzgün olduğunuzu mimiklerinize yansıtırsanız çocuğunuz sizinle empati kurabilir. Sizin söylediklerinize kulaklarını  tıkamış olsa bile mimik ve hareketlerinize kayıtsız kalamaz.

Yapmak istemediği eylemler için farklı alternatifler sunmak, bu gibi aşırı stresli durumlarda en çok kullanılan çözümlerden birisidir. Bebeğinizi kızdıran eylemi kısa bir süre erteleyerek, geçen zaman aralığında bebeğinizin hoşuna gidebilecek farklı bir eylem yapabilirsiniz, örneğin birlikte oyun oynayabilir ya da kitap okuyabilirsiniz. Eğer eğlenceli bir aktivitenin ona bir ödül olacağını hissederseniz, sadece bebeğinizin sakinleşmesini beklemek bile farklı bir alternatif sunmak olacağı için faydalı olabilir.

Eğer o an kesinlikle yapmanız gereken ve başka insanları da zor durumda bırakabileceğiniz bir pozisyonda iseniz, dikkat dağıtma yöntemini deneyebilirsiniz. Eline vereceğiniz bir oyuncak ya da dikkatini başka noktalara çekmek, bebeğinizin istemediği eylemden odağının kaymasına neden olacağı için sizin işinizi kolaylaştıracaktır.

Eğer çocuğunuz gerçekten çok sinirli ise eline gazete kağıdı vererek parçalamasını isteyebilirsiniz. Sinirini başka noktalara yansıttıkça direnci zayıflayacaktır. Gazete kağıtlarını yeterince yırtıp dağıttıktan sonra, ortalığı toplamak için onu teşvik ederek (örneğin yırtılmış kağıt parçalarını ufak toplar haline getirerek çöp kutusuna atmak gibi bir oyun uydurabilirsiniz) asıl yapılması gereken eylemden tamamen uzaklaşmasını sağlayabilirsiniz. İşin içinde oyun da olduğu için siniri yatışmış ve enerjisini boşaltmış bebeğiniz size daha fazla anlayış gösterecektir.

İlk Yayın Tarihi: 15 Mayıs 2018 @ 20:17