Sarsılmış Bebek Sendromu

Sarsılmış bebek sendromu nedir?

Ciddi beyin travmalarından ölüme kadar uzanabilen sarsılmış bebek sendromu, bebeğin şiddetle sarsılmasıyla meydana gelir. Sarsılmış bebek sendromu, beyin kanaması, beyinde ödem, kafatası kırığı, gözde kanama ve ölüm gibi ciddi sonuçlara sebep olabilir.

Sarsılmış bebek sendromu nasıl olur?

Basitçe açıklamak gerekirse sarsılmış bebek sendromu, bebeğin şiddetle sarsılmasıyla oluşur. Bir bebeği kim şiddetle sarsar diye düşünülse de, sarsılmış bebek sendromuna oldukça sık rastlanıyor. Üstelik Avrupa ve ABD’ de sarsılmış bebek sendromu çok iyi bilinse de, Türkiye’ de yeterli çalışmalar yapılmadığı için çoğu zaman farkına varılamıyor. Bu da bebek ölümlerine veya hayatta kalabilen bebeklerde nörolojik problemlere sebep oluyor.

Bebeklerin boyun kasları zayıftır. Bu yüzden hasar görmeye yatkındır. Eğer bebek ciddi şekilde sarsılırsa, hasas beyni kafatasının içinde ileri geri sallanarak morarmaya, şişmeye ve kanamaya yol açabilir.

Düşük sosyoekonomik düzey, evlilik dışı ilişkiler sonrası doğan bebekler, bakıcılar veya bakım veren kişiler, anne ve babanın akıl sağlığı sorunları gibi pek çok etken sonucunda bebekler istismara uğrayabiliyor. Sarsılmış bebek sendromu çocuk istismarının bir türüdür. Özellikle yenidoğan bebeklerin henüz hayata uyum sağlamaya çalışmaları esnasında, gaz sancıları gibi sebeplerle çok sık ağlaması sonucu, ebeveynlerin veya bakım veren kişilerin tabiri caizse çileden çıkması sonucunda, doğumdan sonraki ilk 6 ayda daha sık rastlanıyor sarsılmış bebek sendromuna. Üstelik bebeğin beşiğinden düştüğünü söylemek gibi çok basit bir yalanla ebeveynler kendileri masum göstermeye çalışıyorlar.

Bebekler her zaman istismar sonucu sarsılmış bebek sendromuna yakalanmıyor. Her ne kadar eğleniyor gibi görünse de bebeğinizi havaya atıp tutmak bile sarsılmış bebek sendromuna sebep olabilir. Sarsılmış bebek sendromu çoğunlukla 2 yaş altındaki çocuklarda görülmekle birlikte 5 yaşındaki çocuklarda dahi görülebiliyor.

Sarsılmış bebek sendromunun belirtileri nelerdir?

Sarsılmış bebek sendromunda her zaman fiziksel istismar bulguları olmayabilir. Doktorların göz muayenesi yapması ve ya röntgen çekmesi ile bulgular görülebilir. Sarsılmış bebek sendromunu;

Vücutta titremeler,
Uyanık kalmada zorlanma,
Kusma,
Cilt renginde bozulma,
Solunum zorlanması,
Nöbetler,
Koma,
Felç,
Görme kaybı

gibi bulgularla saptayabilirsiniz.

Doktorlar sarsılmış bebek sendromunu saptamak için genellikle 3 durumu incelerler. Bunlar; beyinde şişme (ensefalopati), beyinde kanama (subdural kanama) ve beyinde retina adı verilen kısımda kanama (retinal kanama) dır.

Sarsılmış bebek sendromunun hafif seyrettiği durumlarda ilk zamanlarda bu bulgulara rastlanmayabilir. Fakat zamanla bebekte gelişim ve davranış bozuklukları görülür.

Çoğu zaman bebeklerde sarsılmaya maruz kaldıktan hemen sonra değil, bir süre sonra bulgular görülmeye başlar. Buna ithafen ebeveynler “Hiçbir şeyi yoktu anlayamadık, birden oldu”  gibi tepkiler verebilir.

Ne gibi önlemler alınabilir?

Çok genç yaşta anne baba olmak, maddi olarak hazır olmadan bebek sahibi olmak, doğum sonrası depresyonu, anne veya babanın küçükken şiddete maruz kalması gibi pek çok sebep sonucu bebekler istismara uğrayabiliyorlar.

Bebekler asla (özellikle 2 yaşın altındakiler) sarsılmamalı. Bebeği taşırken mutlaka başından destek alınmalı. Bebeğinizle ilgilenecek herkesi sarsılmış bebek sendromundan haberdar etmelisiniz. Bunlar bebeğin bakıcısı, akrabalar veya kardeşi olabilir.

Bütün bebekler yaşamının ilk yıllarında çok sık ağlar. Bunu bilmeli ve öfke kontrolünüzü sağlamalısınız. Eğer öfke kontrolünüzü sağlayamayacağınızı hissediyorsanız bebeğinizi güvenle beşiğinde bırakmalı ve sakinleşene kadar ondan uzak durmalısınız.

Unutmayın bebeğinizin o an ilgilenmediğiniz için belki 5 dk. daha fazla ağlaması, öfkeyle sarsmanız sonucu doğabilecek problemler sebebiyle ömrü boyunca sakat kalması veya hayatını kaybetmesinden daha doğrudur.

Sarsılmış bebek sendromunda ne zaman doktora başvumalı?

Eğer yukarıda bahsettiğimiz belirtilerin bazılarını bebeğinizde gözlemliyorsanız vakit kaybetmeden doktorunuza başvurmanız gerekir. Zamanında müdahale etmek bebeği ilerde oluşabilecek ciddi sağlık sorunlarından koruyacaktır.

Araştırmalar sarsılmış bebek sendromuna maruz kalmış bebeklerin, 3te birinin öldüğü, 3te birinin ağır nörolojik sorunlarla engelli olarak hayatına devam ettiği, 3te birinin ise hafif bir şekilde bir hasar olmadan hayatına devam edebildiğini gösteriyor.

İlk Yayın Tarihi: 6 Mart 2016 @ 19:59