Erken Uyarım Posterlerini Nasıl Kullanabilirsiniz?

Erken uyarım posterlerini, iki adetlik bir set olarak kurguladık. Bu posterlerin her birinde, siyah beyaz olmak üzere 20 adet kare mevcuttur. Posterlerin birinde, her kare bir görsel içerirken, diğer posterde hiç görsel öğe bulunmamaktadır.

Bu tasarımın temel nedeni, ilerleyen zaman içinde yapılan çalışmalarda, çocuğun görselli panoda yer alan nesneleri, görselsiz panoda doğru karelerin içine konumlandırabilmesidir.

Sevgili Bebek Erken Uyarım Posterleri, doğumdan itibaren 24 aya kadar kullanılabilir. Erken Uyarım Posterleri, sizlere aşağıda sunduğumuz ilave etkinlikleri de uygulamanızla, 36. aya kadar kullanabileceğiniz pek çok duyuyu uyaran gelişim araçlarıdır.

Öncelikle belirtmek isteriz ki, bu posterler Sevgili Bebek Erken Uyarım Halısının etki gücünü destekleyici ve pekiştirici özellik taşır. Çünkü halı ve posterde aynı görseller kullanılmıştır, fakat beyni şaşırtmak için posterlerdeki görsellerin yerleri, halıdakilerden farklı konumlanmıştır. Önerdiğimiz oyunlar çerçevesinde beynin bu farkları algılayabilmesi beyin gelişimini ivmelendirecek bir unsurdur.

Posterleri yana yana olacak şekilde bebeğinizin odasına, kucağınızda veya otururken göz hizasına gelecek biçimde, duvara yapıştırın. Ya da posterleri lamine ettirerek daha dayanıklı hale getirdikten sonra yere de koyabilirsiniz.

1. Nesneleri Tanıma (06 ay -18 ay arası)

Önce bebeğinizle, üzerinde görseller bulunan posterlere bakarak tek tek nesneleri gösteriniz ve gösterirken nesnenin adını söyleyiniz. Bunu gerçekleştirirken, her seferinde bebeğinizle adını söylediğiniz nesneyi eliyle veya parmağıyla göstermesine destek veriniz. (Yeşil kurbağa, sarı çiçek vb.) (Çok küçük bebeklerde, bebeğinizin elini kavrayarak nesnenin üzerine getirebilirsiniz.) Bu “oyuna” her gün 5-10 dakika devam edin. Çocuğunuzun ay aralığına göre, satır veya sütunlarda yer alan 4 veya 5 görsel ile başlayabilir, bu görselleri öğrendiğini var saydığınızda, diğer satır veya sütundaki görselleri tanıtmaya devam edebilirsiniz.

2. Özellik Ekleme Oyunu (06-18 ay arası)
Görsellerin isimlerini öğretirken, yanına basit bir özelliğini de ekleyerek, bebeğinizin yaşını da dikkate alarak zenginleştirme yapabilirsiniz. Örneğin “yeşil kurbağa vrakk vrakk der” ya da “siyah kuş cik cik etmiş uçmuş” ve benzeri gibi…

3. Soru Oyunu (12 ay üstü)
Bebeğinizin görsellerin adını öğrendiğinden eminseniz başka bir oyun kurgulayabilirsiniz. Bu oyunda, ona sorular sorun. Örneğin; “kırmızı elmayı görüyor musun?”, ”Sen elmayı seviyor musun?” gibi görseller ile ilişkilendirebileceği küçük basit sorular yöneltebilirsiniz. Konuşma yetisini geliştirmeye yönelik bu çalışmalar,  12 aydan itibaren uygulanabilir. Çocuğunuz konuşmuyor olsa da sizi rahatlıkla anlıyor olacağından, sorularınıza işaretle ve tek hece ile de cevap vermesi yararlı olacaktır.

Tüm görselleri öğrenmesi akabinde, nesnelerin isimlerini karışık söyleyerek çocuğunuzun belleğine görsel ve işitsel anlamda nesnelerin yerleşmesini pekiştirebilirsiniz.

4. Eşleştirme Oyunu (18 ay üstü)
Bir dosya kağıdını posterdeki görselin üzerine koyun ve görselin kenarlarını çizerek kağıda kopya edin. İçini, kopya ettiğiniz görselin rengiyle boyayın, evde abla veya ağabey varsa onu da bu oyuna dahil ederek kağıtları boyaması için destek alabilirsiniz. Posterlerde yer alan görselleri bu şekilde kopyalayarak özgün renklerine boyadıktan sonra, posterlerdeki karelerin büyüklüğüne göre ayarlayarak kesiniz. Dilerseniz bu hazırladığınız boyanmış kağıtları kırtasiyeciden alacağınız ince pelür dosyaların içine koyarak daha dayanıklı olmasını sağlayabilir veya lamine ettirebilirsiniz. Oyunda, bu hazırladığınız görselleri rastgele karıştırıp bir tanesini içinden çekerek “neredeymiş bunun aynısı acaba“gibi bir soru yöneltebilirsiniz çocuğunuza. Görseli posterdeki eş görselin üzerine koyarak eşleştirme yapabilmesine destek veriniz. Oyuna önce siz birkaç örnekle başlamayı ihmal etmeyiniz. Sonra kendisinin uygulama yapmasına izin veriniz.

Yanlış yere koyduğunda ASLA “aa yanlış oldu” diye tepki göstermeyiniz. Çocuğunuzun güveni sarsılabilir. Güveni sarsılan küçük çocuklar hata yapmaktan ürkmeye başlayacakları için, öğrenme süreçlerinde zorlanabilirler. Onun yerine örneğin “o yeşil kelebek, ama senin elindeki sarı civciv; sarı civciv’i nerede görüyorsun” diyerek ona bir ikinci fırsat tanıyın. Bunu yaparken sarı civcivin yerine yönlendirmeye destek olun. Doğru yaptığında “evet, aferin” vb. deyip, civciv ile ilgili bir küçük bir cümlecik kurun ve çocuğunuzun belleğinde sarı civciv ve yerinin pekişmesini sağlayın.

Bu aşamadan sonra, aynı kartları, yanına yerleştireceğiniz boş siyah beyaz poster ile oynayacağınız eşleştirme oyununa hazırsınız demektir. Yine öncesinde basit olanı hedefleyerek başlayınız. 4 veya 5 görsel ile başlayarak, örneğin “Aa burada kurbağa yok sen kurbağayı buradaki evine koyabilir misin?” diye sorun. 24 aylardan sonra 3-4’lü görsel içinden söylediğiniz görseli de seçmesini sağlayıcı biçimde örneğin “Kara kedinin bu panoda yeri nerede sence?” gibi sorular sorabilirsiniz. Siz de destek olun ve çabalarını takdir ettiğinizi çok abartmadan gösterin. Unutmayın, siz öğretmen değil, oyun arkadaşı gibi algılanmalısınız ki, çocuğunuzda bu öğrenme sürecinin keyifli bir oyun olduğu algısı pekişsin. Tüm oyunlar sorgu gibi olmamalı, keyif aldığınızı göstermelisiniz ve doğal olmalısınız. Asla unutmayınız; küçük çocuklar bizler gibi değillerdir, onlar hislerinizi basitçe ve kolayca sezerler. Çocuğunuz sıkıldığını gösterdiğinde muhakkak oyunu bırakmalısınız.

Burada önemli olan, kelime bilgisi ve algılama becerileri gelişirken farklı alanlara da dikkatinin çekilmesidir. İlk kartı yerleştirdikten sonra örneğin diğer kartı altına yerleştir gibi mekanda konum ile ilgili yönergeleri de öğrenmeye başlayacaktır çocuğunuz.

6. Sınıflandırma
Başka bir oyun olarak da kartları sınıflandırma oyunu oynayabilirsiniz. Örneğin “kırmızı renkli kartları bulalım mı şimdi?” şeklinde kırmızı görselleri arayabilir veya “haydi hayvanları yana yana dizelim”  gibi gruplandırmalar yapabilirsiniz.

7. Öykü Anlatımı
Her görsel için birer küçük öykü kurgulayabilirsiniz ve ona anlatabilirsiniz. Eğer çocuğunuz 24 aydan büyükse ve dil becerileri 2-3 sözcüklü cümleler kurmasına olanak tanıyorsa ondan size bir öykü anlatmasını isteyin. Örneğin “bana mavi balığın hikayesini anlat bakalım” veya “bu balığın ailesi nerede sence” gibi… Ona bir ipucu vererek dil becerilerinin gelişimine destek verebilirsiniz.

Unutmayınız, birincil amacınız, öğrenmenin keyifli bir oyun olduğu algısını çocuğunuzun belleğine yerleştirmek ve bu algıyı pekiştirmektir.

Önemli Uyarı: Sözel ifadesi henüz tam gelişmemiş çocuklar, sözel olarak katılmasalar da, sizin söylediklerinizi belleklerine yerleştirirler. Siz onlara örnek olabilirsiniz. Tam telaffuz etmeseler de yanlış demeden, doğrusunu tekrar ederek destekleyiniz.