Çocuklarda Yalancı Ağlama

Anne babalar olarak çocuklarımız ağladığı zaman ne yapacağımızı bilemeyiz. Onu bir an önce mutlu etmek için ne yapmamız gerekiyorsa gerçekleştirmeye çalışırız. Peki çocuklarımızın aslında gerçekten ağlamadığını, sadece isteklerini yerine getirmemiz için numara yaptığını düşünebilir miyiz? Ve ya bunun farkına varsak bile nasıl tepki vermemiz gerektiğini, hangi durumda çocuğumuzu daha fazla kışkırtmak yerine sakinleştirebileceğimizi düşünebilir miyiz?

Evet çocuklarımız bazen yalandan ağlayarak karşımızda en güçlü kozlarını kullanıyorlar, göz yaşlarını. Hatta çok küçük yaşlardan itibaren bunu yapabiliyorlar. Japon araştırmacılar biri 9 diğeri 7 aylık iki bebeği 6 ay boyunca gözlemlemişler ve küçük olan bebeğin ailesinin dikkatini çekebilmek için yalandan da ağladığı zamanlar olduğunu keşfetmişler. Henüz 7 aylık bir bebek bile ailesinin ona karşı zaaflarının farkında olup bunu kendi lehine kullanabilir. Uzmanlara göre zeka gelişimi normal ve üstü olan bebekler bu davranışı sergileyebilirler. Aslında bu durum ebeveyn ile bebek arasındaki ilişkiye olumlu katkıda bulunur. Çünkü bebek ağladığı zaman ebeveynlerinin yanında olacağını pekiştirir ve güven duygusu gelişir.

Fakat, çocuğun yaşı büyüdükçe ve istekleri arttıkça, bu yalan ağlamalar bazen içinden çıkılmaz bir hal alabilir. Çoğu ebeveyn;

“Ne yapsam susturamıyorum.”
“İstediğini vermeme rağmen ağlamaya devam ediyor.”
“Her şeyi ağlayarak elde etmeye çalışıyor.”
“Olur olmaz şeylere ağlayarak tepki veriyor.”

gibi benzer sorunlarla karşı karşıya. Bu sorunla nasıl baş etmemiz gerektiğini konuşmadan önce çocuğun gerçekten mi yoksa yalandan mı ağladığını nasıl anlayabileceğimizi konuşalım.

Çocuklar gerçekten ağladıkları zaman göz yaşları akar, fakat yalandan ağlamalarda bazen göz yaşı olmayabilir.

Gerçekten ağladıkları zaman, neden ağladıklarını sorduklarınızda ağlama azalarak derdini anlatmaya çalışmaya dönüşür. Fakat yalandan ağlamada ilgilendiğiniz zaman ağlamanın şiddeti giderek artar.

Gerçek ağlamada çocuğun ihtiyacı giderildiği zaman, duygu durumunun düzelmesi biraz vakit alır. Çünkü olaydan gerçekten etkilenmiştir. Fakat yalan ağlamada istediği yerine getirilen çocuk hemen etrafa gülücükler saçmaya başlar.

Gerçek ağlama temel bir ihtiyaca dayalı olur, yalan ağlama ise keyfi ihtiyaçlar için. Örneğin bir çocuğun acıktığı ya da susadığı, üşüdüğü zaman ağlaması son derece normaldir. Fakat istediği oyuncak alınmadığı için ağlayan çocuğun bir sınırı olmalıdır.

Bu ipuçları haricinde bir de anne ve babaların iç güdüleri vardır ki aslında en iyi onlar bilir çocuklarının gerçekten mi yoksa yalandan mı ağladığını.

Yalandan ağlayan bir çocuk karşısında anne ve babalar her ne kadar farkına varabilse de, göz yaşlarına kıyamadıkları için çoğu zaman yenilgiye uğrarlar. Fakat aslında çocuğu daha fazla kışkırtmadan yapabilecekleri ip uçları vardır.

Gerçek ağlamalarda, çocuğun mümkün olan en kısa sürede ihtiyacı giderilmelidir. Çünkü eğer bu ağlamalara yalan muamelesi yapılırsa, çocuk kendini güvensiz ve ilgisiz hisseder, anne ve babasına olan güveni sarsılır.

Çocuk bir isteği yerine getirilmediği için ağlıyorsa, ağlamasının sonucunda isteğinin yerine getirilmemesi gerekir. Farkındayız bu kimi zaman çok zor olabiliyor. Toplum içinde çikolata için ağlayan çocuğunuz, sizin kendinizi ilgisiz ve düşüncesiz hissetmenize sebep olabilir. Ya da her ne kadar sahte de olsa göz yaşlarına kıyamıyor olabilirsiniz. Ancak unutmamanız gereken bu davranışını destekledikçe artacak olmasıdır. Çocuk göz yaşlarının hedefine ulaşma yolu olduğunu düşünmemelidir.

Çocuğun isteğinin yerine getirilmemesi gerektiğini söyledik. Burada önemli olan sabrımıza hakim olmamız. Sinirlenerek çocuğa tepki vermemiz, çocuğun ağlamasını azaltmak yerine arttırabilir. Çocuğunuzun egosunun karşısına kendi egonuzu koyarak, bu yalancı ağlamayı gerçek bir çatışmaya çevirebilir ve hatta ilişkinizin zedelenmesine sebep olabilirsiniz. Bu tür durumlarda kesinlikle sakin ve net olmamız gerekir. Yani “net” derken, çocuğumuz sinirlenmediğimiz için hedefine yaklaştığını düşünmemeli, aksine olay karşısında tavrımızın net olduğunu, istediğini bu şekilde elde edemeyeceğini bilmelidir. Bu zor gibi görünebilir. Ancak unutmamalısınız sizin çocuğunuzu tanıdığınız kadar, çocuğunuz da sizi tanıyor, bakışlarınız bile onun sizi anlaması için yeterli. Çocukların hisleri yetişkinlerden çok daha kuvvetlidir.

Yalancı ağlamalar karşısında en etkili yöntem ise ilgi göstermemektir. Fakat çocuğa karşı tamamen kayıtsız kalmanızdan bahsetmiyoruz burada. Çocuğun ihtiyaçları her zaman, zamanında yerine getirilmeli. Yapmanız gereken, çocuğunuzun ağlamasıyla ilgilenmemek. Çocuğunuz yalandan ağlayarak adeta bir tiyatro oynuyor ve sizi bu senaryoya dahil etmeye çalışıyor. Bertrand Russel’in Eğitim Üzerine adlı kitabında bununla alakalı çok uygun bir cümle var.

“Seyircisi olmayan hiçbir oyuncu oyununa devam edemez.”

İlk Yayın Tarihi: 28 Haziran 2016 @ 15:09