Çocuklarda Utangaçlık

Her çocuğun kendine özgü özellikleri vardır. Bazı çocuklar utangaç, bazıları girişken olurlar. Çocuk büyüdükçe ve yeni ortamlar görüp yeni insanlarla tanıştıkça bu özellikler değişebilir. Farklı ortamlara girip deneyim kazandıkça, çocuklar dünyayı öğrenmeye başlar ve davranış ve fikirlerini bu gözlemlerine göre şekillendirirler.

Çocuklarda utangaçlık bebeklikten itibaren başlar. Henüz 6 aylık bir bebek yabancı birisini gördüğünde başını annesine saklar. Bu durum zamanla aşılabileceği gibi artabilir de. Çocuklar çoğunlukla 2.5-6 yaş arasında utangaç olmaya yatkın olurlar. Çünkü bu yaşlarda birey olduklarının ve kendilerinden başka insanların da görüşlerinin olduğunun farkına varıp, bu görüşlere önem vermeye başlarlar. Kendileri hakkında ne düşünüldüğü konusunda endişe duyarlar. Çocuk başkalarının yanında beğenilmeyen bir duruma düşmekten utanır ve korkar. Bu oldukça doğa bir tutumdur.

Çocuklar neden utangaç olurlar?

Genetik yatkınlık, kişilik yapısı gibi çocuğun doğuştan getirdiği karakteristik özelliklerin dışında, anne ve babanın tutumu gibi çevresel faktörler de utangaçlığa sebep olabilir.

Çocuğun utangaç olmasına sebep olan en önemli faktör ise anne ve babanın tutumudur. Aşırı baskıcı ve korumacı ailelerin çocuklarının utangaç olmaya daha yatkın olduğu görülmektedir. Her iki tip aile de çocuklarının kendi ihtiyaçlarını karşılayamayacağını düşünmekte ve aslında çocuklarının yapabileceği işleri yüklenmektedirler. Örneğin çocuğun aslında kendi başına yiyebilecek bir yaşta olmasına rağmen annenin yemek yedirmeye çalışması gibi.

Çocukların yaşlarıyla orantılı olarak alması gereken sorumluluklar vardır. Zamanı geldiğinde bu sorumlulukları çocuk yerine ebeveynleri yüklenirse, çocuk ilerde daha büyük sorumluluklar alması gerektiğinde kaçacak ve bu da pek çok olumsuz duruma sebep olacaktır. Bu durum aynı zamanda çocuk benliğini geliştiremeyeceği için utangaç olmasına da sebep olmaktadır.

Çocuğun utangaç olmasına sebep olan faktörlerden bir diğeri ise kıyaslanmasıdır. Çocuğu kardeşi ile ya da çevresindeki diğer çocuklarla kıyaslamak içine kapanmasına sebep olabilir.

Çocuğu başka kişilerinin yanında övmek de utangaçlığa sebep olabilmektedir.

Sürekli neyi nasıl yapması gerektiği konusunda uyarılar alması da çocuğu utangaç yapabilir.

Aşırı koruyucu ailelerin çocukları yeterince sosyalleşemez ve bu da utangaçlığa sebep olabilir.

Çocuğum Utangaç Mı?

Bir çocuğun utangaç olduğunu küçük yaşlarından itibaren başkalarını gördüğünde başını annesine saklamasından anlayabilirsiniz. Daha ileriki yıllarda ise, yabancı kişiler karşısında konuşması gerektiğinde konuşamaması yada kekelemesi, elleri ile oynaması, yüzünün kızarması, akranları ile birlikte olmaktan kaçınması ve aynı ortama girmekten çekinmeleri utangaç olduklarının önemli göstergeleridir.

Ebeveynler Neler Yapabilir?

Bir ebeveynin en önemli görevi çocuğunu tanımaktır. Ebeveynler çocuklarının yaşlarına göre edinmesi gereken becerileri bilmelidirler. Çocuklarını becerileri konusunda desteklemeli ve onlara becerilerini geliştirebilmeleri için fırsatlar yaratmalıdır.

Çocuğun utangaçlığı, çekingenliği hakkında konuşulmamalı, baskı yapılmamalıdır.

Çocuğun hataları ayıplanmamalı, özellikle başkalarının yanında utandırılmamalıdır.

Ebeveynlerin fark etmediği bir sebepten ötürü çocukta çekingenlik oluşmuş olabilir. Çocuk ailesi fark etmeden zorlanmış, baskıya maruz kalmış olabilir. Bunun sonucu ebeveynlerinden korktuğu için içine kapanabilir. Çocuğun çekinmeden başına gelen her şeyi anlatabilmesi için, ebeveynlerinin baskıcı ve korkutucu olmaması, her zaman hoş görülü davranması gerekir.

Çocuğunuzun sizden ayrı diğer çocuklarla vakit geçirmesini desteklemeli ona fırsatlar yaratmalısınız. Ancak bunda da ısrarcı olmamalısınız.

Çocuğunuza olan güveninizi ona göstermelisiniz. Bir işi yaparken ona destek olmalı ve yapabileceğine inandığınızı göstermelisiniz.

Çocukların sorunları hafife alınmamalıdır. Çocukların çekingen ya da utangaç olması genellikle normal karşılanır, pek önemsenmez. Çocukların biraz utangaç olması normaldir ancak bu utangaçlığın ileriki yaşlarında da devam etmemesi için ebeveynlerin desteği gerekir.

İlk Yayın Tarihi: 5 Temmuz 2018 @ 16:55