Çocuğa Para Kavramını Öğretmek

Zamanı geldiğinde tüm çocuklar paranın ne olduğunu ve ne işe yaradığını öğrenmelidir. Ancak doğru zamanı bilmek, parayı doğru bir şekilde açıklayabilmek çok da kolay olmayabilir. Çocukta yokluk korkusuna sebep olmadan, gelecek kaygısı yaşatmadan veya savurgan olmasına sebep olmadan paranın gerekli olduğunu, biriktirmeyi ve doğru bir şekilde harcamayı nasıl öğretiriz?

Uzmanlar paranın çocuğa 3 ila 4 yaşlarından itibaren öğretilmesi gerektiğini düşünmektedirler. Bu yaşta henüz çok küçük olan çocuk paranın miktarı hakkında fikir sahibi olamaz. Yani 5bin de 5lira da çocuk için aynıdır. Önemli olan istediğini alabilecek kadar parası olmasıdır.

Yaşı büyüdükçe çocuklar paranın miktarını öğrenmeye başlamalıdır. Çünkü örneğin okul çağına geldiklerinde kantinden ihtiyaçlarını alabilmesi için paranın miktarını biliyor olması gerekir.

Çocuğa parayı öğretebilmek için harçlık verilmesi gerekir. Böylece çocuk parasını kullanmayı, saklamayı ve biriktirmeyi öğrenir. İlk zamanlar günlük harçlıklarla başlayarak zamanla haftalık, iki haftalık ve aylık harçlıklar verilerek, çocuğun parasını idare etmeyi öğrenmesi sağlanabilir.

Çocuğunuzla parasını ne yapmak istediği konusunda konuşabilirsiniz. Bu da çocuğun geleceğe yönelik planlar yapmasını sağlar. İsteklerini sıraya koymayı ve gerek duyduğunda ertelemeyi öğrenir. Böylece her istediğini elde eden doyumsuz bir çocuk yerine sahip olduklarının kıymetini bilen bir çocuk olur.

Çocuğun gelecek için sağlıklı bir ilişki kurabilmesi adına dikkat etmeniz gereken bazı noktalar vardır. Mesela çocuğa sürekli ‘param yok’ demek gibi. Çocuklar her istediğini hemen elde etmemeli bu doyumsuz olmalarına sebep olur diyoruz fakat, paranın sürekli yetmediği hakkında konuşmak, para konusunda olumsuz konuşmak da çocuğun gelecek kaygısına kapılmasına neden olur. Bu kaygı ise çocuklarda çalmak, saklamak, olmayacak şeyleri biriktirmek gibi sorunlara sebep olabilir.

Bazı uzmanlar çocuğa yaptığı işler karşısında bazen para verilebileceğini söylemektedir. Fakat bu çocukta eğer işin ucunda para yoksa yapmaya değmez gibi bir algı da yaratabilir. Bunun yerine çocuğa sorunlar karşısında çözümler bulduğunda ufak ödüller verilebilir. Örneğin bisikletine evin içinde yer olmadığında bir kilit alarak bahçeye başlanabileceği çözümünü üreten çocuğa ufak miktar para vererek ödüllendirmek, yaratıcılığını, problem çözme becerilerini ve girişimciliğini destekler.

Ekmek almak gibi ufak tefek günlük alışverişleri çocuğa yaptırmak da paranın miktarını öğrenmesi konusunda yardımcı olur. Elbette zaman zaman para düşebilir, kaybolabilir… Böyle durumlarda çocuğa yüklenmemeli ve bir dahaki sefere daha dikkatli olması söylenmelidir.

Çocuğunuza verdiğiniz harçlığın çok fazla veya az olmamasına dikkat etmelisiniz. Vereceğiniz harçlık çocuğun yaşına ve ihtiyaçlarına uygun miktarda olmalıdır.

Çocuk bir hafta boyunca harcaması için verilen bir parayı bir gün içinde harcayıp bitirebilir. Bu durumda çocuğa tekrar para verilmemelidir. Böylece çocuğun tecrübe kazanmasına olanak sağlanır.

Günümüzde kredi kartı ile yapılan alışverişler küçük çocuklarda paranın sınırsız olduğu gibi yanlış bir kanıya sebep olabilir. Çocuğunuza paranızın sınırsız olmadığını açıklamalısınız. Fakat bu gibi açıklamalarda her zaman dikkatli olmalısınız. ‘Paramız biterse sokağa düşeriz, evsiz kalırız, yiyecek alamayız’ gibi açıklamalarla çocuğu korkutmamalısınız. Bunun yerine paranızın sınırsız olmadığını, ihtiyaçlarınızı karşılayacak kadar paranızın olduğunu, fakat gereksiz çok fazla harcama yaparsanız ihtiyaçlarınız için yeteri kadar para kalmayacağını anlatabilirsiniz.

Parasını biriktirmesi için çocuğu teşvik etmek adına, istediği bir oyuncağı alabilmesi için belirli bir miktarı biriktirdiğinde, üstünü sizin tamamlayarak alabileceğinizi söyleyebilirsiniz. Bir kumbaraya sahip olmak da para biriktirmek için çocuğu iştahlandıracaktır.

Maalesef para elimizin kiri değildir, gereklidir. Ancak paranın insanı yönetmesi, kişiliğini değiştirmesi sağlıksızdır. Parayı anlamlı hedefler için kullanmalıyız. Çocuğumuza, paranın ne değersiz bir şey olduğu, ne de hayatın amacı olduğu intibasını bırakmadan yaşına uygun olarak zamanı geldiğinde öğretmeli ve parayı yönetebilmesi için öğretici olmalıyız.

İlk Yayın Tarihi: 13 Ağustos 2018 @ 16:27