Bebeklerde Mutlu Olma Becerisi Genlere ve Dış Dünya İle Etkileşime Bağlıdır

 Yenidoğan bebeklerden bazıları annesi görüş alanından ayrıldığında ağlamaya başlar, bazıları tepkisiz kalır bazıları ise güleç bir şekilde agulamaya devam eder. Bilim insanları dünyaya gelirken mutlu olabilme becerimizin bir kısmı ile birlikte geldiğimizi, diğer bir kısmını ise henüz ilk aylarda kazandığımızı tespit ettiler. Pediatrik uzmanlar bebeklerin 1/3’ünün optimistik yani olumlu, 1/3’ünün ürkek ve endişeli yani olumsuz diğer 1/3’ünün ise tepkisiz olabildiğini belirtmektedir.

Pediatrik nörolog Jill Stamm’a göre genlerimizle birlikte gelen ‘kendini mutlu edebilme becerimiz’i bir mutluluk termostatı olarak düşünebiliriz. “Bu termostat her doğan bebekte ailenin genetik mirasına bağlı olarak farklı seviyede ortaya çıkar.” diyen Jill Stamm “Tüm ebeveynlerin birincil görevi bebeklerini büyütürken bebeklerinde doğuştan getirdikleri bu mutlu olabilme becerisini geliştirebilmektir.” diye belirtmektedir. Jill Stamm açıklamaları ile, bazı ebeveynlerin farkında olmadan bunun aksi hareket edebildiklerinin altını çizmektedir.

Bebeklere sürekli olumsuz ikazlar yapmak, yapılan en önemli hataların başında gelmektedir. “Dokunma, yapma, elleme, hayır, gitme, cıss” gibi sınırlayıcı ve olumsuz ikazlar, bebeklerin duyusal merkez amigdalarının çalışma biçimini ve kurgusunu bozabilir. Bu da bebeğin zamanla daha olumsuz, ürkek, endişeli ve hırçın olmasına sebep olabilir.

Prof. Dr. Jill Stamm ebeveynlere bu konuda öncelikle kendilerinin olumlu konuşma ve kendilerini olumlu ifade etme becerilerini geliştirmelerini önermektedir. Buna göre bebeklerde mutlu olma becerisinin gelişmesi, onların dış dünya ile iletişimlerine bağlı olduğu için, bu iletişimin en küçük dairesi olan aile içi iletişimin olumlu ve yapıcı olması gerektiğinin altını çizmektedir. Ünlü pediatrik uzman ebeveynler ile yaptığı söyleşilerde sürekli olarak dili olumlu kullanabilme becerilerini geliştirecek örnekler sunmakta ve küçük çocuklara hitaben kullanılan “Hayır” ların etkili olabilmesi için ses tonunun kesinlik ve netlik içermesi yanı sıra bu sözcüğün günlük kullanım miktarının da az olması gerektiğini vurgulamaktadır.

Küçük çocuklarla konuşurken belli kalıplar kullanmak onlara ebeveynlerinin otorite kaynağı olduğu mesajını verir ki bu da çocuk için güvenli bir ortam sunulması açısından da önemlidir.

Ayrıca olumsuzluklara odaklı iletişim bebeklerin merak ve öğrenme dürtüsünü baltalar. Bunun yanında daha derin pedagojik sorunlara da sebep olabilir. Örneğin 3 yaşındaki bir çocuğa “Eğer öyle yaparsan sana küserim” gibi ifadeler kullanmak çok yanlıştır, bu gibi cümleler çocuklara korku ve endişe verir, mutlu olabilme yetilerinin gelişmesini engeller, tam tersi baltalar.

Küçük çocuklara 36. aylara kadar kademeli olarak olumlu bir dil yapısı ve iletişim biçimi geliştirmenin ileriki yıllarda onların stres ile baş etme yetisini güçlü kıldığı yapılan bir dizi bilimsel araştırmada da kanıtlanmış bir olgudur.

Fakat bu iletişimin son yıllarda kuralsızlık ve her istenenin yapılması şeklinde algılanması ise, abartılarak çocuğun her istediğinin yapıldığı, sınırların olmadığı bir dünyada yaşaması olarak karşımıza çıkmaktadır.  Küçük prensler ve prensesler olarak yetişen, sürekli istediklerine “evet” yanıtı alan çocuklarda da tatminsizlik, ben merkezcilik gibi sonuçlar doğmaktadır. Bu çocuklar kreş ve yuvalara başladığında sosyalleşme aşamalarında, uyumsuzluk yaşar, akranları ile iletişim kuramaz ve hırçın olurlar.

Özetleyecek olursak “Çocuk gelişiminde çocuğun temel kuralların olduğu aile içi iletişimi dengeli ve olumlu olduğu sıkça ritüellerin (aynı saatte yemek yeme benzeri )olduğu bir ortamda koşulsuz sevgi ortamı içinde büyütülmesi esas alınmalıdır.” diyebiliriz.

İlk Yayın Tarihi: 27 Haziran 2018 @ 17:05