Bebeğin Gelişimini Etkileyen Doğum Öncesi Faktörler

Son 20 yıldır bebek ölüm oranlarında önemli derecede azalmalar görülüyor. Doğum öncesi ve sonrası bebek ölüm oranlarındaki bu önemli düşüşün sebebi sağlık teknolojilerinin gelişmesidir.

Doğum öncesi çeşitli faktörlerden kaynaklanan ölüm, hafif veya ağır sakatlanmalar maalesef hala var olmaktadır. Bu gibi sorunları daha çok az gelişmiş, muhtaç ve ihmal edilmiş toplumlarda görüyoruz.

Çoğu doğumsal bozuklukların sebebi, yüksek riskli gebeliklerden kaynaklanmaktadır. Yüksek riskli gebelik, bebek bekleyen annenin gebeliği sırasında veya gebe kalmadan önceki döneminde, doğmamış çocuğunun doğumdan önce veya doğumdan sonra problemler yaşama riskinin fazla olması durumudur. Bir annenin yüksek riskli gebelik yaşamasına neden olabilecek bazı durumları aşağıdadır.

1. Tıbbi durumlardan kaynaklı yüksek riskli gebeliğe sebep olan durumlar: Diyabet, yüksek tansiyon, astım, kanser, böbrek hastalığı, kalp krizi, karaciğer hastalığı, stres, tiroid hastalığı, cinsel yollan bulaşan hastalıklar. 
2. Annenin çeşitli nedenlerden dolayı maruz kaldığı durumlardan kaynaklı yüksek riskli gebeliğe sebep olan durumlar: Belirli ilaçlar, aşırı radyasyon, kızamıkçık, zararlı kimyasal maddeler, toksoplazma enfeksiyonu, sitomegalovirüs.
3. Annenin kullandığı: Alkol, yasak ilaçlar, tütün, uyuştucular.
4. Annenin geçmişi/ hastalık öyküsü: Kanama, kalıtım, önceki düşükler, kilolu olması, yaşının 16’den küçük veya 35’den büyük olması, beslenme yetersizliği.

Bu dört temel kategori bir anne adayının yüksek riskli gebelik geçirmesine sebep olan durumlardır. Bu durumların bazılarını sizler için inceledik:

Doğum öncesi yetersiz beslenmeden kaynaklı gelişim problemleri

Doğum öncesi yetersiz beslenmeden kaynaklı gelişim problemleri, dünya üzerindeki gelişim problemlerinin temel sebebidir. Doğum öncesi yetersiz beslenmenin 3 sebebi olabilir;

Plasenta kaynaklı yetersiz beslenme: Besinlerin plasentadan fetüse taşınmasında problemler olmasıdır. Bu annenin mevcut kan durumuna ve göbek bağının geçirgenliğine bağlıdır.

Fetal kaynaklı yetersiz beslenme: Gelişen fetüsün, kendisi için gerekli olan besinleri kullanmada yetersiz kalmasıdır. Bunun sebebi çoğunlukla, besinlerin kullanımını engelleyen fetüsün metabolizmasındaki bozukluklardır.

Anneden kaynaklı yetersiz beslenme: Bebek bekleyen anne adayının besin alımında yetersiz olmasıdır. Anne adayının gebelik sürecinde ve gebe kalmadan önceki beslenmesi çocuğu üzerinde zararlı etkilere sebep olabilir. Anneden kaynaklı yetersiz beslenmenin sebebi, ekonomik düzey, yanlış beslenme alışkanlıkları, endişe, stres gibi sebeplerden kaynaklanabilir. Annenin dengeli ve sağlıklı beslenmesi, doğacak olan bebeğinin sağlığına etki etmenin yanında, doğum kusurlarını da engelleyebilir. Bir anne adayının hamileliği boyunca ortalama 9-13 kilo alması gereklidir.

Doğum öncesi ilaç kullanımından kaynaklı gelişim problemleri;

Plasenta duvarı gözeneklidir,  annenin kullandığı kimyasallar bu gözeneklerden geçer ve doğmamış bebeğine ciddi zararlar verebilir. Çoğumuzun ecza dolabında bulunan ve gerekli gördüğümüzde kullandığımız bir çok ilacın fetüse zararı bulunur. Her ilacın bir yan etkisi olduğunu unutmamak gerekir. Anne adayının kullandığı ciddi yan etkileri olmayan bir ilaç bile bebeği için zararlı olabilir. İlacın dozajı, ne kadar süre kullanıldığı, fetüsün genetik eğilimi, ilaç alındığından gebeliğin hangi aşamasında olunduğu ve bu faktörlerin birbiri ile nasıl etkileştiği kullanılan ilacın fetüse bir zararı olup olmayacağını etkileyen faktörlerdir.

Kullanılan ilaçlar, organların büyümesine, hücrelerde farklılaşmalar olmasına, plasentanın geçirgenliğinin değişmesine ve buna bağlı olarak fetüse ulaşan besin ve oksijenin azalmasına, sarılığa, beyinde kalıcı hasara ve diğer bir çok hastalığa sebep olabilir.

Doğum öncesi dönemin nasıl geçirilmesi gerektiği şansa bırakılmayacak kadar önemlidir. Anne ve bebeği için oluşabilecek riskleri azaltmak adına bir çok şey yapılabilir. Bunun bilincinde olan günümüz ebeveynleri, hekimleri ile daha sağlıklı iletişim kurarak bebeklerini sağlıklı bir şekilde dünyaya getirmek için gerekli şeyleri öğrenmeli, gebelik dönemini kendilerinin ve bebeklerinin sağlığı için en olumlu şekilde geçirmeye çalışmalıdırlar.