Baskıcı Ebeveyn Çocuklara Yalancılığı Benimsetiyor

Ebeveynlerin çocuklarını büyütme tarzları her ailede farklıdır. Bazı aileler çocuklarını daha serbest büyütürken bazıları daha disiplinli olur, bazıları ise aradaki dengeyi koruyarak çocuklarını büyütmeyi tercih eder. Bu gün bahsedeceğimiz konu, çocuklarını katı disiplinle büyüten ebeveynleri kapsamaktadır.

McGill University’den Victoria Talwar çocukların sosyal-bilişsel gelişimleri üzerinde çalışan oldukça tanınmış bir insanıdır. Victoria Talwar’ın öncülük ettiği bir araştırmaya göre, çocuklarına katı davranan, cezalar veren ebeveynlerin çocuklar, yalancılığa yatkın olabiliyor. Yani çocuğun yaptığı hataların ardından kaçınılmaz bir biçimde katı cezalar ve yaptırımlar alması, çocuğun bu yaptırımlardan kurtulabilmek için yalan söylemesine sebep olabiliyor.

Bilim insanlar ‘Röntgencilik Oyunu’ adını verdikleri bir test geliştirdiler. Bu testte iki grup öğrenci test edildi. Bir grup öğrenci katı kurallara sahip okullarda yetişirken, diğer grup öğrenci esnek kuralları olan okullarda yetiştirilmektedir. Test kısaca şu şekilde uygulanmaktadır;

Çocuklar başka birisinin bulunmadığı bir odaya konuluyor ve bir takım sesler dinletilerek, sesin kaynağına bakmadan bu seslerin ne olduğunu bulmaları isteniyor. Testte sorulan sesler ilk sorularda nesne ile alakalı iken, sorular ilerledikçe durum karmaşıklaşıyor. Örneğin bir zil sesi çıkaran top gibi. Öğrencinin sesi çıkaran nesneye bakmadan ne olduğun doğru bir biçimde bilememesi hedefleniyor.

Sonuç olarak görülüyor ki, hem baskıcı okullarda yetişen çocuklar, hem de daha esnek kuralları olan okullarda yetişen çocuklardan bazıları nesnelere bakarak tahmin yapıyor. Ancak baskıcı okulda yetişen çocuklara hile yapıp yapmadıkları sorulduğu zaman daha efektif yalanlar söylerken, esnek yetişen çocukların yalanları daha basit oluyor. Yani cezadan korkan her çocuk bir şekilde yalana başvuruyor, fakat baskı gören çocuklar bu konuda çok daha başarılılar ve yalanlarını sürdürebilmeyi başarabiliyorlar.

Talwar ve çalışma arkadaşlarının geliştirdiği yalanın gelişimsel modeline göre, çocuklar ilk olarak 2 yaş civarında yalan söylemeye başlarlar. Bu yaş grubunda yalanlar ufak tefek hataları gizlemek için söylenir ve inandırıcı olmaz, ebeveynler tarafından ciddiye alınmaz. Bu yalanlara birincil yalanlar denilmektedir. 4 yaşından itibarense çocuklar artık daha detaylı ve inandırıcı yalanlar söylemeye başlıyorlar. Bu yalanlara ikincil yalanlar denilmektedir. Çocuk 7-8 yaşına geldiğindeyse üçüncül yalanlar olarak adlandırılan, iç içe geçmiş ve hikayelendirilmiş yalanlar söylemeye başlar.

Yalanın bu evreleri, çocuğun diğer çocuklardan daha zeki olduğunu gösterebilir. Çünkü başarılı bir şekilde yalan söylemek, vücut dilini, yeteneklerini, duygusal zekayı, konuşmayı ve empatik manipülasyonu gerektirir.

Elbette çocukların yalan söylememesini, yalan söylemeye ihtiyacı olmamasını tercih ediyor ve bunun içi çocuklarımızı öğütlüyoruz. Ancak başarılı bir şekilde yalan söyleyebilen çocukların zeki ve başarıl olabilecekleri de bir gerçektir.

Kaynak: www.bilimfili.com