Atopik Dermatit (Ekzema)

Çok kaşıntılı ve kronik gidişli bir deri hastalığıdır. Batılı toplumlarda ve sarı ırkta, daha fazla görülür. Tutulan deri bölgesi, kızarık ve sulantılıdır. Zamanla deri kalınlaşır ve kurur.

Hastalığın temelinde alerjik hastalıklara yatkınlık yatmakla birlikte, oluşumu tek başına alerji ile açıklanamaz. Derinin yapısında, doğuştan gelen bir “davranış bozukluğu” vardır. Genellikle daha doğumdan itibaren derinin çok kuru olduğu, pullandığı dikkati çeker. Derinin uçuk (herpes) ya da stafilokok enfeksiyonları gibi bazı deri enfeksiyonlarına yatkın olduğu gözlenir.

Ekzema, bazen bir besin alerjisine bağlıdır. En sık görülen örneği, inek sütü alerjisi ve yumurta alerjisidir. Besinlerde bulunan katkı maddeleri de kaşıntıyı ve ekzemayı artırır. İnek sütü ve yumurta alerjilerine bağlı ekzema, genellikle 2-3 yaşlarında geçer, bazen 5-6 yaşına dek devam edebilir.

Ekzema birçok kez, alerjiye yatkın olan çocuğun yaşamında karşılaştığı ilk alerjik hastalıktır. Ekzema, bazen hayat boyu sürerse de, genellikle 2-3 yaşlarından sonra hafifler ya da geçer, ancak bu yaşlarda başka bir alerjik kökenli hastalık olan “astım bronşiyale” başlar. Astım, genellikle 7-8 yaşlarında hafiflemeye başlarken, bu sefer de “Alerjik Nezle” ortaya çıkar ve bu bazen ömür boyu azalıp çoğalarak sürer. İşte, alerjik bünyeye sahip bir kişinin, hayatının belirli dönemlerinde, kronolojik olarak farklı alerjik hastalıklara ait belirtileri göstermesine tıp dilinde “ALERJİK YÜRÜYÜŞ” denir. Atopik dermatit de bu alerjik yürüyüşün ilk adımı olabilir. Bu yüzden, arkadan gelebilecek diğer alerjik hastalıklar açısından uyanık olunmalıdır.

Atopik dermatitin belli başlı özellikleri:

• Ailesel alerjik bir yatkınlık vardır.
• Çok kaşıntılıdır.
• Kronik, yani uzun süreli bir hastalıktır, tekrarlar.
• Bazen besinlerle ilgilidir (Süt, yumurta, katkı maddeleri…).
• Yaşla genellikle azalır.
• Tutulan bölgeler, yaşla değişir. Örneğin, ilk 1. yaşta yüz, alın, kol ve bacağın dış yüzlerinde görülürken, daha sonra boyun, göz altları, kulak arkaları, diz ve dirsek içlerinde, el ve ayak bileklerinde ekzema görülür. Büyük çocuklarda ve erişkinlerde ise, sıklıkla el-ayak ekzeması şeklinde devam eder. Bez bölgesinde, klasik olarak ekzema görülmez. Bu bölgede görülen lezyonlar, genellikle bez dermatiti ya da mantar enfeksiyonlarıdır.
• Deri enfeksiyonları sık görülür.

Sıcakta ve terlemeyle kaşıntı artar. Bazı besinler kaşıntıyı artırabilir, özellikle katkı maddeleri bu etkiyi gösterirler. Yünlü giysiler, deriyi -tahriş edebilecek çamaşır etiketleri, uygun olmayan deterjan, şampuan ve sabunlar zararlı olabilir. Banyodan sonra deri hızla kuruyacağından, yıkandıktan sonra hemen bir nemlendirici sürülmesi doğru olur. Çocukların tırnaklarının kısa kesilmesi ve gece kaşıyıp deriye zarar vermesini önlemek için, tülbentten dikilmiş eldivenlerin giydirilmesi önerilir.

Sık sık kullanılması gereken nemlendiricilerin yanı sıra, kaşıntıyı azaltacak olan antihistaminikler, süt çocukluğu dönemi sonrasında “kalsinörin inhibitörü” merhemler yararlı olabilir. Ancak, ekzemada asıl etkili olacak ilaçlar, merhem şeklindeki kortizonlu ilaçlardır. Bunları, mümkün olduğu kadar en düşük etkili olanları kısa süreli (3-7 gün) ve çok az miktarda kullanmalı ve mümkün olduğu kadar, deriyi inceltebileceğinden, yüze sürmemeye çalışmalıyız. Yıkanma suyuna, badem yağı katılması önerilebilir.

İlk Yayın Tarihi: 27 Ekim 2013 @ 18:48