Beslenme (12-24 Ay)

Toplumsal olarak beslenme alışkanlıklarımızın çığrından çıktığı bu dönemde en büyük zararı çocuklarımızın hassas bünyeleri görüyor.

Beslenme hatalarıyla insanlar toplumların bolluk döneminde tanıştı. Bunu her yiyeceğe olmasa bile, özellikle ticari amaçlı, reklamı yapılan, değersiz besinlere ulaşımın ucuz ve kolay olmasıyla açıklayabiliriz.

Konu çocuk beslenmesi olunca bu girişe ne gerek vardı demeyin…Çocuklarda bu reklamlar, bu bolluk ve bunun yarattığı yanlış sosyal alışkanlıklarımızın kurbanı oluyorlar. Çocuktan bir özveri mi istiyoruz, ödülü şeker ! Ona güzel bir tatil günü mü yaşatmak istiyoruz, haydi hamburgerciye ! Dedesi ziyarete mi geliyor, elinde cips-gazoz ! Annesi sesini kessin de dizi izleyeyim diye mi düşünüyor, tutuştur eline kolayı !

Sonra o çocuk doktorun kapısında. Ya obez, ya iştahsız, ya boyu gelişmiyor, ya erken ergenlik, ya hiperaktif ! Bütün bunların ortak nedeninin büyük oranda kötü beslenme olduğunu hiç düşündünüz mü ?

Şimdi biraz taşları yerine oturtalım : İdeal çocuk beslenmesi nasıl olur ?

İdeal çocuk beslenmesi anne karnında başlar. Hamile anne şekerden, undan, margarinden, ayçiçeği-soya-mısırözü yağlarının fazlasından uzak duracak. İmkan varsa et, balık, yoksa yumurta, yoğurt, çökelek , kurubaklagil gibi proteinli besinler; tereyağ, zeytinyağ; günde 1-2 porsiyon meyve; günde 4-5 porsiyon çiğ veya pişmiş sebze ve ceviz, badem, fındık, kabakçekirdeği gibi yararlı kabuklu kuruyemişlerle beslenecek.

Aslında bu anlattığım besin ögeleri istisnasız her yaş grubu için geçerli. Tek istisna yaşamın ilk altı ayında yalnızca anne sütü almak gerekmesi, bir yaşına kadar her besinin tek tek ve yavaş yavaş öğütülmüş biçimlerde verilmesi gereği, 4-5 yaşına kadar da solunum yoluna kaçma riski nedeniyle kabuklu kuruyemişlerden kaçınılması.

Yapılan en önemli yanlışlar :

• Anne sütü emerken doymuyor diye hazır mamaya başlamak
• Karışık beslenmeye geçen süt çocuğuna bebe bisküvisi, muhallebi, şekerli besinler vermek
• Reklamlarına inanıp ev yoğurdu-sütü yerine büyüme yoğurdu, zeka sütü gibi saçma, şekerli ve renkli ambalajlı besinlere alıştırmak
• Erken dönemde sebze, zeytinyağı, köy yumurtası ve sütü, köy tereyağı, sağlıklı baharatlar, sarımsak-soğan gibi sağlık bekçilerinin aroma-koku ve tatlarına çocukları alıştırmayıp, sonra yemiyor diye şikayet etmek
• Sofrada veya evde her türlü zararlı beslenme tarzını uygulayıp çocuktan tek başına sağlıklı beslenmesini beklemek
• Hazır meyve sularını zararsız zannetmek
• Yumurtayı zararlı zannedip çocuğunu ve kendini her sabah ikişer tane yenmesi gereken bu mucize besinden mahrum etmek
• Çocuğu erken kaldırıp, ailece kahvaltı etmeden, nasıl olsa “beslenme” saati var diye okula yollamak

Evet, beslenme üzerine sayfalarca yazılacak, yaşamımızın ve sağlığımızın en önemli bileşenlerinden biri olan bir konu. Bu kısa gözden geçirme umarım bazı yanlışlarımızı düzeltme fırsatı verir.

Prof. Dr. İlknur Arslanoğlu
Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi
Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Başkanı