Özbakım becerileri (36-48 Ay)

Özbakım becerileri, çocuğun yürüme, konuşma gibi sosyal ve motor becerileri ile birlikte giden bir süreçtir. Temel olarak açıklamak gerekirse, anne babanın yardımıyla öğrenilen fakat anne babaya ihtiyaç duymadan çocuğun temel bakımını yapabilmesini anlatmaktadır.  Peki öz bakım dendiğinde anlaşılması gereken nelerdir? Bu liste, ergenlik; yetişkinlik için bambaşka şeyleri içereceği gibi, konumuz çocuklar olduğu için aşağıdaki maddelere göz atmakta fayda görmekteyim.

• Tuvalet eğitimini düzgün bir şekilde almış olmak,
• kendi yemeğini yiyebilmek
•  kıyafetlerini çıkarmak ve giymek
• ayakkabılarını çıkarmak ve giymek
• el-yüz yıkamak
• diş fırçalamak.

Tüm bu beceriler, çocuğunuzun en azından bir yaşını geçtikten sonra kazanmaya başlayacağını biliyoruz. Peki çocuğunuz bunları kazanmazsa ne olur? Bazı korumacı anne babaların, bu yazıyı okurken ‘’Bunları ben de çocuğum için yaparım, zaten ileride kendisi yapacak’’ dediğini duyar gibiyim.

O halde, bu becerileri kazanmanın önemini ve bu nedenle nasıl kazandırılabilecekleri hakkında biraz tartışalım. Öz bakım becerileri, yürümenin getirdiği bireyselleşmeyle birlikte; aslında bebeğinizin kendi başına yapmayı isteyeceği şeylerin listesidir. Çocuğunuzun, sizin yaptığınız şeyleri gördükçe, bir takım şeyleri kendi başına yapmaya başlar. Bu bağımsızlaşmanın ve birey olmanın kuralıdır. ‘eğer annem-babam bunu kendi başına yapıyorsa, ben de yapabilmeliyim’.  Fakat, bazı anne babalar, çocuklarının özbakım becerilerini yapamayacak kadar küçük olduklarını düşünürler. Ayrıca çocuklar , bazı şeyleri yapmak için çok yavaştırlar. Anne-babaların ise çoğu zaman aceleleri vardır. Üstelik, bir çocuk tuvaletini yaptıktan sonra poposunu iyi temizleyemeyebilir. Bu yüzden anne/babanın gözü çocuğun üstündedir.

Bu tip inançlar, çocukların kendine yetebilen bireyler olmasını engellemektedir. Çocuk, yürümekte, konuşmakta, hatta okula gitmekte, fakat işlevselliği açısından bir bebek gibi görülmektedir. Çünkü her ne kadar büyümesini arzular gibi görünse de anne babalar kimi zaman , çocuklarının hala onlara ihtiyaç duyduğunu görmekten keyif alırlar. Burada küçük bir not eklemeyi uygun görüyorum. Endişelenmeyin, yeterince büyüdüklerinde ve bağımsızlaştıklarında da zaman zaman size ihtiyaçları olacak. Bu yüzden, hayatlarını siz olmadığınız zamanlarda düzgün bir şekilde sürdürebilmeleri için gereken eğitimi onlara vermeniz önemli görünüyor.

Bu beceriler neden önemli?

•  Çocuğunuzun gelişen becerileri ile birlikte, sosyal olarak yaşına uygun davranmasını sağlamaktadır.
•   Bağımsızlaşmasını desteklemektedir
•   Özgüven duygusuna olumlu katkılar sağlamaktadır.
•   Size zaman kazandırmaktadır.

Peki bu becerileri kazanmaları için neler yapabilirsiniz?

• Ona fırsat verin.
• Kendi yapabileceği işler için ondan önce davranmayın.
• Onun hızına ayak uydurmaya çalışın.
• Biliyorum çok aceleniz var fakat bugün ayakkabısını siz giydirirseniz, yarın da bunu isteyecek.
• Anne ve baba aynı fikirde olun. Biriniz eline kaşığı verirken, diğeri elinde kaşığı alıp beslemeyin.
• Tüm bu özgürlük ve alan tanımalarını, bu eğitimi vermenin; onu sizden uzaklaştıracağı ile ilgili kaygılarınız üzerinde sakince düşünün. Düşündüğünüzde bu kaygıyı biraz abarttığınızı düşünebilirsiniz.
• Bu becerilerin, ev dışındaki sosyal hayatında ve okul yaşamında ona getireceği katkıları hatırlayın.

İlk Yayın Tarihi: 11 Kasım 2013 @ 20:53