Doğum Sonrası Psikoz

Anneliğin ne kadar kutsal olduğunu, annelerin bebekleri için er türlü fedakarlığı yapmaya hazır olduğunu anlatmaya gerek yok. Ancak bazı durumlarda annede, bebeği ile ilgilenmeme, kendi bebeği olduğuna ve hatta doğum yaptığına inanmama gibi düşünceler ortaya çıkabilir.

Doğum sonrası psikoz, doğum sonrası ortaya çıkan psikolojik sorunlardan en şiddetli olandır. Ortaya çıkma ihtimali %0.1- 0.2 yani 1000’de 1-2 gibi küçük bir ihtimaldir. Genellikle doğumdan sonraki 3 ila 14. günlerde görülmekle birlikte, hastaların %80’inde belirtiler ilk bir ay içinde ortaya çıkar.

Doğum Sonrası Psikozun Belirtileri Nelerdir?

Doğum sonrası psikozun uykusuzluk, baş ağrıları, gerginlik, sinirlilik, huzursuzluk, bebeğin varlığını kabul etmeme ve yok gibi davranma, bebeğin kendisinin olduğuna inanmama, doğum yaptığına inanmama, takip edildiğini düşünme, bebeğini öldürmesi ve kurban etmesi ile ilgili sesler duyma, kendisine veya bebeğine zarar verileceğini düşünme, zehirleneceğine inanma, bebeğinde sağlık sorunu olduğunu düşünme, bazen aşırı neşeli olma, yerinde duramama gibi belirtileri vardır.

Hastalığın en korkutucu yani ise maalesef, hastaların %4’ünün bebeğini öldürmesidir. Bu yüzden bu belirtilerin hafife alınmaması ve bir an önce doktora başvurulması çok önemlidir.

Doğum sonrası psikozda, hastalarda psikotik belirtiler görülmeden önce, uykusuzluk, yorgunluk, dinlenememe, duygu durumunda oynaklık gibi belirtiler görülür. Hastalık ilerlemeden henüz başlangıç belirtilerinde doktora başvurmak en sağlıklı olanıdır. Tedaviden sonraki bir ya da ikinci yılda çoğunlukla ikinci bir atak daha gelir. Bu hastaların diğer hamileliklerinde de doğum sonrası psikoza yakalanma ihtimali daha yüksektir.

Doğum Sonrası Psikoz Tedavisi

Doğum sonrası psikozu olan kadınlarda suisid (intihar) riski, bebeğine zarar verme riski olduğundan etkin ve acil bir şekilde tedaviye başlamak gerekir. Hastanın kendisine veya bebeğine zarar vermemesi için hastaneye yatırılarak tedavi edilmelidir. Ruhsal bir hastalık olmasının yanında doğum sonrası depresyonundan farklı olarak biyolojik etkenler de vardır. Gençlerde, primparlarda (ilk bebeğini doğuranlarda) ve daha önce ruhsal bozukluk öyküsü bulunan kişilerde daha sık görülür. Tedavi esnasında eğer anne bebeğini istiyorsa uzak tutulmamalı fakat dikkatli olunmalıdır. Anne eğer bebeğini emziriyorsa, kullanılan ilaçlar dikkatli seçilmeli mümkünse ilaç kullanmadan tedavi edilmelidir. Annenin eşi ve ailesinin desteği çok önemlidir. Doğum sonrası psikozu ola hastaların %95’i  2-3 ay içinde iyileşir.

Doğum sonrası psikozun tanısının konulmasında eş ve diğer aile bireylerinin yanı sıra aile hekimlerinin de etkisi büyüktür. Zira ülkemizde aile hekimliği tüm illerde yaygınlaşmıştır. Doğum öncesi ve sonrasında gerek rutin kontroller gerek topuk kanı alma, aşı gibi sebeplerle aile hekimleri anne ve bebeğini defalarca görebilir. Bu ziyaretler sırasında annenin tutum ve davranışları gözlemlenerek gerekirse fazladan birkaç dakika ayırarak annenin uyku ve beslenme düzeni, halsizlik ve genel morali sorularak doğum sonrası pskiozun belirtileri gözlemlenebilir. Eğer bu sorular sonucunda annede, psikopatoloji olabileceği kanaati oluşursa mutlaka aile bireylerine durum açıklanmalı ve annenin mümkün olduğunca kısa sürede bir psikiyatri uzmanı ile görüşmesi sağlanmalıdır.

İlk Yayın Tarihi: 5 Eylül 2016 @ 13:56