Güçlü Yönlere Odaklanan Ebeveynlik Modeli

Ebeveynlik ve çocuk gelişimine dair son araştırmalar, çocukların güçlü yönlerine odaklanan ebeveynlik modelinin çocukların tam potansiyellerine ulaşabilmeleri, yaşam tatmini ve mutluluğu açısından oldukça etkili olduğunu göstermiş.

Güçlü Yönlere Odaklanan Ebeveynlik Modeli, çocuğunuzun eksik olduğu değil iyi olduğu alanlara daha çok eğilmek anlamına gelir yani çocuğunuzun doğal olarak sahip olduğu içsel kaynaklarıyla bütünleşmesini sağlamaya yöneliktir. 

Çocuk yetiştirme sürecinde vurgulanacak güçlü yönler; kibarlık, cömertlik ya da empati becerisi gibi karakter özellikleri olabileceği gibi müziğe yatkınlık ya da yazma becerisi gibi yetenek alanları da olabilir. Çoğumuz güçlü yönleri geliştirmek için daha fazla şey yapmanın gerekmediğini, asıl eksik alanları desteklemenin önemli olduğunu düşünürüz. Oysa ki araştırmalar, çocukların gerçek potansiyellerine ulaşmasını, sorunlarla daha iyi başa çıkabilmesini, daha az stresli ve daha iyi olmalarını sağlayan asıl unsurun güçlü yönlerin desteklenmesi ve geliştirilmesi olduğunu göstermiş. 

Güçlü Yönlere Odaklanan Ebeveynlik Modelinin, sıkça duyduğumuz ve gözlemlediğimiz Pozitif Ebeveynlik ve Helikopter Ebeveynlik Modellerinden ayırmamız önemlidir. 

Pozitif ebeveynlik övgüye odaklanır ve amaç en temelinde çocuğun kendini iyi hissetmesini sağlamaktır. Bu modeldeki sorun, çocuğun fazla şişirilmiş bir egosunun olabilmesi ve hayattan sürekli olumlu şeyler beklediği için beklentileri karşılanmayınca başa çıkamama ihtimalidir. Aksine Güçlü Yönlere Odaklanan Ebeveynlik, çocuğa kim olduğunu, nelerde iyi, nelerde eksik olduğunu göstererek hayatın zorluklarıyla güçlü yönleri aracılığıyla başa çıkmayı öğretmeyi hedefler. 

Özellikle Amerika’da yaşayan Asyalı aileler için kullanılan Helikopter Ebeveynlik terimini de çoğumuz duymuşuzdur. Helikopter Ebeveynlik ifadesi başta eğitim alanı olmak üzere çocuklarının tüm gelişim boyutlarına yoğun ilgi gösteren, takip eden, çocuğun sosyal problem ve tecrübelerine fazlaca dahil olan ebeveynler için kullanılmaktadır. Özellikle bu ailelerden gelen çocukların akademik başarısı anlamlı derecede yüksek olduğu için bu ebeveynlik tarzı çok dikkat çekmektedir. Ancak Güçlü Yönlere Odaklanan Ebeveynlik Modeli, Helikopter Ebeveynlikten de net şekilde ayrılır. Helikopter Ebeveynlik, çocuğun yoluna çıkan taşları onun adına temizlemek ve bu sayede daha hızlı ilerlemesini sağlamak anlamına gelirken, Güçlü Yönlere Odaklanan Ebeveynlik çocuğun kendi içsel kaynak ve özelliklerini kullanarak yoluna çıkan engelleri kendisinin aşmasına yardımcı olmak demektir. Güçlü Yönlere Odaklanan Ebeveynlik Modeli özellikle arkadaşlık sorunları, yeni ortama adaptasyon ya da baktığı ev hayvanının ölmesi gibi kayıpların yaşandığı zorlu zamanlar için uygundur, çocuğun dikkatini kendi güçlü yönlerine çekerek sıkıntıları çözmesine yardımcı olur ve zorlukların içinden sağlıklı şekilde çıkmasını sağlar. 

Ebeveyn olarak Güçlü Yönlere Odaklanan Ebeveynlik Modelini daha çok kullandıkça, biz de çocuğumuzun içsel kaynaklarının daha fazla farkına varır ve onun problemleri çözme becerisine daha çok güveniriz. Bu durum, ebeveynlik stresimizi büyük oranda azaltma potansiyeline sahiptir. 

Peki hem çocuklara hem ebeveynlere katkı sağlayan bu ebeveynlik modeli nasıl uygulanır? Farz edelim ki çocuğunuzun yaratıcılık ve sanat konusunda güçlü olduğunu gözlemliyorsunuz, bu durumda; çocuğunuzu sportif ya da akademik içerik sunan ortamlara değil sanat kursuna göndermek, evinizde kaliteli kalemler, boyalar bulundurmak ve bu materyallerle özgürce çalışmasına izin vermek gibi bir yetiştirme atmosferi sağlıyor olmalısınız. Yaptığı resim çalışmalarını evinizin duvarlarına asmak, diğer aile bireylerine hediye etmek gibi yaklaşımlar da güçlü yönleri kutlamanızın formülü olacaktır.

Bir başka örnek de, arkadaşıyla sorun yaşayan çocuğunuza bu sorunu aşmasını sağlayacak şekilde empati, affetme, yakınlık kurabilme gibi güçlü kişisel özelliklerini hatırlatmak olabilir. Daha önce böyle durumlarla karşılaştığında nasıl arabuluculuk yaptığını ya da dikkati daha olumlu şeylere yönlendirerek sorunu çözdüğünü ve en kötü senaryoda başka çocuklarla nasıl da kolay yeni arkadaşlıklar kurduğunu anlatabilirsiniz.

Çocuklarımızın çatışmalarla daha iyi başa çıkabilmesi, okul ödevleri gibi kendilerine verilen sorumlulukları içsel kaynaklarının yardımıyla daha kolay yerine getirebilmeleri, daha az stres yaşayan ve özellikle ergenlik döneminde daha mutlu ve tatmin olabilen bireylere dönüşebilmeleri için Güçlü Yönlere Odaklanan Ebeveynlik Modeli üzerine düşünmemiz önemli gözüküyor. 

Sinem Olcay Kademoğlu / Uzman Psikolog (Aile ve Çocuk Gelişimi)

www.istanbulparentingclass.com

İlk Yayın Tarihi: 5 Mart 2017 @ 23:08