Eyvah Çocuğum Solak!

Yazı yazarken, yemek yerken, bir şeyleri tutarken sol elini kullananlara solak, sağ elini kullananlara sağlak diyoruz. Geçmişte solaklık kişi için bir dezavantaj olarak görülmekteydi, günümüzde hala aynı düşüncede olanlar bulunur.

Özellikle çocukları sol ellerini kullanmaya yatkınsa ebeveynler, sol eliyle uzandığı nesneyi sağ eline vererek, yemek yerken sağ eline çatal tutuşturarak, kalemi sağ eliyle tutması için zorlayarak çocuklarını sağ ellerini kullanması için zorlarlar.

Makas, mause, cezve, kolçaklı sıralar, arabaların vitesleri gibi birçok eşya sağ ellerini kullananlar için tasarlanmıştır. Bazı ürünler henüz yeni yeni, sol ellerini kullananlar için üretilmeye başlandı. Durum böyle olunca ebeveynler çocuklarının daha rahat yaşaması için sağ ellerini kullanmasını istiyorlar tabi…

Ancak, sol elini kullanmak düşünülenin aksine dezavantaj değil bir avantajdır. Çocuğun sol elini kullanması, hem sağ hem de sol beyin becerilerini kullanmaya yatkın olduğunun göstergesidir.

Üstelik çocuğu sağ elini kullanması için zorlamak çeşitli olumsuzluklara yol açıyor. Hangimiz sağ eliyle yazsın diye sol eli bağlanan küçücük çocuğun kekeme olduğunu çevremizden işitmedik ki… Maalesef solak çocuğu sağ elini kullanması için zorlamak fiziksel ve psikolojik sorunlara sebep olabiliyor. Disleksi, kekemelik ve çocukluk depresyonu bu sorunlardan bazılarıdır.

Solaklar her iki elini de daha rahat kullanabildikleri için ve beynin her iki kısmını da daha etkin kullanabildikleri için sanat ve spor aktivitelerinde daha başarılı oluyorlar. Tarihte Beethoven, Albert Einstein gibi pek çok ünlü ve başarılı kişi sol elini kullanıyordu.

Dünya üzerinde insanların %70’i sağ ellerini %10’u sol ellerini ve %20’si de her iki elini birden kullanabilmekte. Sağ ellerini kullanan kişilerin çoğunluk olması sebebiyle, sağlakların el yapısına uygun olarak üretilmiş ergonomik ürünler, solak kişilerin pek çok konuda zorluk çekmesine sebep oluyor. Yetişkin bireyler kendileri için çözümler oluşturup bu durumdan çok fazla etkilenmese de, çocuklar için durum böyle değil. Çünkü daha el becerilerini geliştirmeye çalışan bir çocuğun eline, elinin anatomisine uygun olmayan bir makas vermek başarısız olmasına ve belki kendisini incitmesine dahi sebep olabilir… Bu yüzden ebeveynler olarak solak çocuklarımıza bu konuda köstek değil destek olmalıyız.

İşe ilk olarak sol elini kullanmanın sağ elini kullanmak kadar normal olduğunu kabul etmekle başlayabiliriz. Geçmişte, baskıcı ve bazen “ Sol el, şeytanın elidir.” gibi korkutucu söylemlerle çocuklar sağ ellerini kullanması için zorlanıyordu. Günümüzde umuyoruz ki artık böyle değil. Ancak yine de, “Kızım solak solak tutma şu bıçağı elini keseceksin” ya da daha küçükken “Oğlum makası diğer elinle tut” gibi tutumlar sergilenebiliyor. Bu çok yanlış. Çocuk hangi elini kullanmak istiyorsa, onu kullanmalı.

Çocuğun kullandığı eline müdahale etmek, becerilerini geliştirmesini engeller. Örneğin küçücük çocuğun yemek yemeyi kendi başına başarabildiği zaman bile kendisiyle gurur duyduğu dönemi düşünelim. Burada çocuğu kullanmak istemediği elini kullanması için zorlamak, hem başarısızlığa sebep olur, hem de başaramayacağını düşünmesine. Yani doğal olana müdahale etmek, çocuğun hızlı hareket edebilme, koordineli olma ve davranışsal uyumunu zorlaştırır.

Çocuğun elini değiştirmek yerine, kullandığı ürünleri değiştirebilirsiniz. Örneğin, kalemtraş, makas gibi ürünlerin solaklar için olanları mevcut. Çocuğunuz için bu ürünleri alabilirsiniz.

Çocuğunuzun, masada bardak, çatal, peçete gibi kullandığı eşyaları sol tarafına koyarak, kullanmak istediği elini güçlendirmesi için ona destek olabilirsiniz. Çünkü çocukların el becerileri tam gelişmemiş olur. Sol elini kullanan çocuklar da sağ ellerini kullananlar gibi, ellerini kullanarak ustalaşırlar. Çocuğun sağ tarafına konan çatal, sağ eliyle alıp sol eline vermesinden başka bir işe yaramaz. Ancak sol tarafına koyduğunuz çatal sol elinin kavrama becerilerini geliştirir.

Çocuğun Sol Ya Da Sağ Elini Kullandığını Ne Zaman Anlayabiliriz?

Aslında, 4 kadar çocuk solak mı sağlak mı tam olarak anlaşılamıyor. Bunun sebebi hem ailelerin dikkatini çok fazla çekmemesi hem de bazen çocuğun el değiştirmesidir.

Ancak yaklaşık 3.5-4 aşlarında çocuğun hangi elini kullandığını iyi bir gözlemle anlayabilirsiniz.

Örneğin, bir şeyler uzattığınızda çocuğunuzun hangi elini uzattığına, bir şeylere uzanırken hangi elini kullandığına, yemek yerken, dişlerini fırçalarken, boyama yaparken hangi elini kullandığına, tek ayak üstünde durmaya çalışırken hangi ayağının üzerinde durduğuna dikkat ederek çocuğunuzun hangi elini kullandığını anlamanız mümkün. Ayrıca, bir şeyleri çevirirken saat yönüne doğru çeviren çocuklar da solaktır.

13 Ağustos Dünya Solaklar Günü

Pek çok kişi solaklar günü diye bir gün olduğunu bilmiyordur. Solak olmama rağmen, ben de birkaç yıl önce öğrendim böyle bir gün olduğunu.

13 Ağustos Dünya Solaklar Günü yaklaşırken, siz sevgili ebeveynlerimizi bu konuda bilgilendirmek istedik. Her konuda olduğu gibi, çocuklarınızın kullanmak istediği ve yatkın olduğu elini kullanması için de destek olmanızı diliyoruz.

İlk Yayın Tarihi: 10 Ağustos 2016 @ 15:58