Ebeveynlerin Söyledikleri Yalanlar

Dünya çapında aileleri inceleyen bir araştırmaya göre, çocuklarının davranışını olumlu yönde değiştirebilmek için birçok ebeveynin taktik olarak yalana başvurduğu gözlendi. Ebeveynlerin çocuklarına en sık söyledikleri yalanın yaramazlık yaparsa çocuklarını dışarıda tek başına bırakıp gitme vb. tehditler olduğu gözlemlendi.

Ebeveynler çocuklarına karşı, istedikleri, doğru davranışları gerçekleştirmeleri için sebze yemezse boyunun uzamayacağından yada kör olacağından, yaramazlık yaparsa iğneci amcaların geleceğine dair bir çok farklı ikna yöntemi kullanıyorlar.

Ebeveynlerin kullandığı diğer yalan örneği de “Ne kadar güzel resim yaptın.” gibi teşvik edici yalanlar.

Uluslararası Psikoloji Dergisi’nde yayımlanan araştırmada, “Etki yaratmak amacıyla yalan söyleme” konusu ele alındı. Araştırmada, Dünya genelinde görüşülen 200 ailenin büyük çoğunluğunda, taktiksel yalanlara başvurulduğu ifade edildi.

‘Cüzdanımı evde unutmuşum’

Cüzdanı evde unutma yalanı da ebeveynlerin en sık kullandığı yalanlardan birisidir. Çocuğun istediği oyuncak cüzdanın evde unutulduğu bahanesi ile alınmaz ve gelecek günlerden birinde alınmak üzere söz verilir.

Ebeveynler, çocuğun yanlış davranışları karşısında bazen çaresizlik içerisinde “Yaramazlık yaparsan polisleri çağırırım“, “Bak bu teyzenin iğnesi varmış, yaramaz çocuklara yapıyormuş” ya da “Bağırmaya devam edersen amca sana kızar” benzeri yalan ifadeler kullanıyorlar.

Yapılan araştırma, ebeveynlerin daha ilginç yalanlara da başvurduğunu tespit etti. Örneğin bir ebeveyn çocuğuna “Benimle gelmezsen seni kaçıracaklar” dediği gözlemlendi.

“Olumlu duygular içeren yalan ifadeler” kategorisinde ise “Köpeğin amcanın bahçesine gitti ki daha rahat koşabilsin” denilerek aslında köpeğin ölümü çocuktan gizlenmek isteniyor.

Çocukların iyi davranmasını sağlamak için zaman zaman fantezi karakterlere de başvuruluyor. Mesela yılbaşı döneminde Noel Baba’nın kullanılması gibi.

‘Bunu yemezsen boyun uzamaz‘

ABD’de California San Diego Üniversitesi, Çin’de Cinhua Jeciang Üniversitesi, Kanada’da ise Toronto Üniversitesi’nden görevlilerin yürüttüğü araştırmalar gösteriyor ki, annelerle babaların başvurduğu yalanlar arasında belirgin bir farklılık bulunmuyor.

Çocuğun istenen sosyal davranışta bulunmasını sağlamak amacıyla bu tür yalanlara başvurulması ebeveynler arasında çok sık başvurulan bir yöntem.

Örneğin, ebeveynler “Brokoli yersen boyun uzar, sebze yiyen çocuklar hemen büyüyorlar, ıspanak yersen çok güçlü olursun” benzeri yalanları, çocuklarını sağlıklı beslenmeye teşvik etmek amacıyla başvuruyorlar.

Ailelerin çocuklarını doğru davranışa sevk etme, sağlıklı beslenme benzeri konularda yalan söyleyerek ikna etmeleri, ebeveynlerin yalan söylemesi ne zaman doğru olur konusunda önemli ahlaki sorunları da gündeme getiriyor. Ayrıca çocuklar büyüdükçe ebeveynleri ile ilişkilerini bu ve benzeri yalanların nasıl etkileyeceği, yani yalan söylemenin uzun süreli etkilerini de gündeme getiriyor.

İlk Yayın Tarihi: 20 Mayıs 2017 @ 20:08