Çocuklarda Utanma Duygusu

Bebekler doğdukları andan itibaren ebeveynleri ile birlikte ve onlara bağlı yaşarlar. Bebek, emzirme veya biberonla beslenme sırasında, bakımı yapılırken sürekli annesiyle tensel temas halinde olur. İlk zamanlar anne babasıyla aynı odada uyur.

Her zaman bebeğin, anne ve babasıyla sevgi bağının olmasını, tensel temasın ihmal edilmemesi gerektiğini vurguluyoruz. Peki bu temasın sınırları olmalı mıdır? Bebek büyümeye başladıkça yeni sınırlar çizilmeli mi? Mesela banyo yaparken çocuk ile ebeveyni birlikte banyo yapabilir mi? 

Çocuğun utanma duygusunun gelişmesi, önemli gelişim taşlarından birisidir. Nasıl ki motor becerileri, örneğin yürümek, emeklemek gelişiyorsa, utanma duygusu da zamanla gelişir. Burada utanma duygusundan kast ettiğimiz, çocuğun utangaç, çekingen bir karakterinin olması değil, bedensel olarak utanma duygusudur. 

Çocukların bedensel utanma duygusu 2.5-3 yaşlarından itibaren gelişmeye başlar. Bu yaşa kadar çocuklar cinselliğin ve çıplaklığın farkına varmaz ve hatta kendilerini en rahat çıplakken hissedebilirler. Ancak bu yaşlardan itibaren çocuğun utanma duygusu gelişmeye başlar ve ebeveynlerin de çocuklarının utanma duygularına saygı göstermeleri gerekir.

Çocuğun utanma duygusunun geliştiğini, tuvaletini yaparken yalnız kalma isteğinden, banyo yaparken kendini örtmeye çalışmasından kolaylıkla anlayabilirsiniz. Bu vakitten sonra birlikte banyo yapmamanız daha doğru olacaktır. 

Çocuğun cinsel kimliğinin gelişmesi, beraberinde meraklı sorulara da sebep olur. Örneğin erkek çocuklar kendilerinde olan bir şeyin annelerinde neden olmadığını merak eder ve sorabilirler. Bu ve benzeri soruları da çocuğa kızmadan, anlayabileceği şekilde fazla detaylandırmadan anlatmanız gerekir. Çocuğun yalnızca merak ettiği için sorduğu sorulara kızarsanız, ayıplayıp cevap vermezseniz, çocuk için cinsellik bir tabu haline dönüşebilir, ayıplanacak kötü bir şey olduğunu düşünebilir. Bu da gelecekte çocuğun yanlış yollara yönelmesine, sizden gizli, kendini ve cinselliği keşfetmesine sebep olabilir.

Çocuğun bedensel utanma duygusu, kendisini korumasına da yardımcı olur, bu yüzden çocuk utanmaya başladığında utancına saygı duymanız önemlidir. Örneğin, çocuğun bedeninin kendine ait olduğunu ve hiç kimsenin istemediği sürece ona dokunamayacağını öğrenmesi gerekir. 

Aynı şekilde doktor karşısında da utanma duygusu gelişen çocuk, çıplak kalmak istemeyebilir. Bu yüzden ailelerin tedbirli davranıp, zamanı geldiğinde doktorların insanların iyiliği için, hasta olmamaları için yardım ettiklerini, doktorlardan utanılmaması gerektiğini çocuğa öğretmeleri gerekir. Ancak çocuk yine de doktordan utanıyorsa, çocuğu zorlamamak gerekir. Çocuğun bu düşünceye alışabilmesi için zaman gerekebilir.

Çocuğunuz zamanı geldiğinde giyinirken de yalnız olmayı tercih edecektir. Bu tercihine de ailenin saygı duyması gerekir ve bu saatten sonra çocuğun odasına kapısını çalmadan girmemeleri gerekir. Böylece çocuk özel alanının farkına varır ve başkalarının da özel alanlarına saygı göstermesi gerektiğini öğrenir.

Çocuklarımızın utanma duyguları vakti geldiğinde doğal olarak gelişir. Çocuğun ailesinin farklı kültürlere bağlı olarak farklı yaşam biçimlerine ve inançlarına göre utanmayı öğretmeleri gerekir. Zamanından önce çocuğu baskılamak cinselliği tabu haline dönüştürmemesi açısından doğru değildir. 

İlk Yayın Tarihi: 14 Şubat 2017 @ 22:04