Çocuklarda Göz Tembelliği (Ambliyopi)

Göz tembelliği, görme keskinliğinde tek taraflı ya da çift taraflı belirgin düşüklükle karakterize olan bir sorundur. Göz tembelliği her 100 çocuktan 2-3 tanesinde görülen yaygın bir sorundur. Tedavi edilebilmesi için erken tespit edilebilmesi çok önemlidir. Gelişmiş ülkelerde göz tembelliğini tespit etmek amacıyla kreşlerde göz taraması yapılmaktadır. Ülkemizde kısmen de olsa ilkokullarda tarama yapılsa da ailelerin bu konuda bilinçli olması ve çocuklarına herhangi bir sorun gözükmese de göz taraması yaptırmaları önemlidir.

Her iki gözde de normal görüş olması görüş kalitesi açısından çok önemlidir. Çocuğun gelecekte seçeceği bazı meslek gruplarında gözlerinin derinlik ve kontrast açısından görüş kalitesinin iyi olması önemlidir.  Ayrıca bir gözünde tembellik olan insanların gözleri sağlam olan insanlara göre diğer gözlerini kaybetme ihtimalleri daha fazladır.

Göz tembelliği ne kadar erken tespit edilirse tedavisi o kadar kolay ve kısa olur. Bu yüzden ailelerin mutlaka çocuklarını 1 yaş, 3 yaş ve 6 yaş civarında göz taramasına götürmeleri gerekmektedir. Eğer ailede şaşılık, erken çocukluk kataraktı ve başka göz hastalıkları varsa daha erken sürede doktora başvurmak gerekir. Ayrıca çocukta bir gözü kısma veya kapama, başı omuza eğerek veya çeneyi kaldırarak bakma gibi durumlar görülürse de vakit kaybetmeden doktora başvurmak gerekir.

Göz Tembelliğinin Çeşitleri

Şaşılık: Şaşılıkta gözler paralel bakamaz ve bu yüzden, kayan gözde tembellik meydana gelir. Eğer doktora gidilmekte geç kalınırsa tedavi güçleşir ve hatta kalıcı bir hal alır. Şaşılık en sık görülen göz tembelliği sebeplerindendir.

Anizometrapik göz tembelliği: Tespiti en zor olan göz tembelliğidir. Çünkü çocuk diğer gözüyle çok rahat görür ve bakışları normal olduğu için sorun fark edilemez. Bir veya iki gözde birden kırma kusurunun olmasıdır.

Deprivasyon göz tembelliği: Kapak düşüklüğü, katarakt, kornea opasiteleri ve göziçi kanamaları gibi rahatsızlıklarda tedavi gecikirse göz tembelliği gelişir. Bu durumlarda göz tembelliği ancak gerçek rahatsızlık tedavi edildikten sonra tedavi edilebilir.

Organik göz tembelliği: Organik göz tembelliğine %10 oranında rastlanır. Doğuştan göz sinirinin gelişmemiş veya az gelişmiş olması, miyelinli sinir lifleri varlığında oluşur.

Göz Tembelliği Nasıl Tedavi Edilir?

Göz tembelliğinin tedavisinde temel amaç tembellik olan gözün çalıştırılarak beyin ile arasındaki sinirsel bağlantıların güçlendirilmesidir.

Öncelikle göz muayenesi yapılır ve gerekirse gözlük verilir.

Sağlam göz ara sıra kapatılarak tembellik olan gözün çalışması sağlanır. Ancak çocuk rahat göremediği için sağlam gözünün kapatılmasını red ederse, sağlam gözde göz bebeği genişletilerek bulanık görme yaratılır ve tembellik olan gözünü kullanması sağlanır.

Çocuğun sağlam gözünün kapatılarak tembel olan gözünü kullanmasını sağlamaya yönelik çalışmalarda sağlam gözü kapatmak yeterli değildir, diğer gözünü kullanmaya teşvik edilmelidir.

Örneğin, sağlam göz kapatıldıktan sonra boyama yapmak, yaşına göre kitap okumak, fotoğraf albümünden tanıdık yüzleri seçmek, ipe boncuk dizmek, yapboz yapmak gibi çalışmalar tembellik olan gözün çalışması için ideal çalışmalardır.

Göz tembelliğinde yaşamın ilk 4 yılında tespit edilip tedaviye başlanılması tedavinin kısa sürmesi ve başarılı olması açısından çok önemlidir. Bu yüzden çocukta bir sorun olmasa bile ailelerin bilinçli davranarak çocuklarını göz muayenesine götürmeleri gereklidir.

İlk Yayın Tarihi: 29 Eylül 2016 @ 22:25