İştahsız Çocuk

Günümüzde ebeveynler için endişe uyandırıcı vakalardan biri olan çocukların iştahsızlığı, poliklinik başvurularının önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Ailelere, kendilerine; “Acaba çocuğum yeteri kadar besleniyor mu?”, “Büyüme-gelişme potansiyeline ulaşabilecek mi?” gibi sorular sorarlar ve bu sorularına cevap bulabilmek için de polikliniklere başvuruda bulunurlar.

Bu endişe durumu, aile içi huzursuzluklara dahi yol açabildiği için, topluma ait bir problem olarak kabul edilmelidir. İlk olarak izlenmesi gereken yol, sorunun gerçekten var olup olmadığının saptanmasıdır. Zira çocuklar, bulunduğu yaş aralığı ve ihtiyacına göre yeteri kadar beslenseler dahi, bu miktar ailelerini tatmin edemeyebilmektedir. Bu noktada çocukların yaşına bağlı olarak, boy ve kilo değerlerinin değerlendirilerek günlük beslenmesinin anlaşılması gerekmektedir. Bunun için de, çocuğun haftalık yediği yemeklerin ölçüleriyle birlikte listelenmesi, büyük fayda sağlayacaktır.

Çocukların mide kapasiteli, biz yetişkinlere göre oldukça düşüktür, bu nedenle bu kapasite, faydasız gıdalarla doldurulmamalıdır. İştah kapanıklığının en önemli sebeplerinin başında, şeker ya da tuz oranı yüksek, doygunluk hissi yaratan çöp-gıda anlamına gelen junk-meal ile sık beslenmek yer almaktadır. Halk arasında abur-cubur olarak dile getirilen, paket içine girmiş her türlü kek, cips, bisküvi, şekerleme ve çikolata gibi yiyecekler, bu kategorinin olmazsa olmazlarıdır. Fiyatlarının uygunluğu, reklamlar ve albeni paketler ile çocukların bilinç altlarında uyandırdıkları duygu sebebi ile çocukları mutlu edildiği düşünülmesi, ebeveynleri bu gıdaları satın almaya itebilmektedir. Anne-baba bu tür gıdaları almasalar dahi, Türk aile yapısının bir getirisi olarak, çevredeki insanların işin içine dahil olmaları, bu istikrarlı davranışa zarar verebilmektedir.

İştahsız bir çocuğa sunulan ev yemekleri de, bazen sorunun çözümünü daha da zorlaştırabilmektedir. Örneğin, yemeğin pişirilmesine özen gösterilmemesi, çocuklarda iştahsızlığa sebep olabilmektedir. Sadece makarna, pilav, patates kızartması ve ekmek arası besinler ile beslenen bu çocukların oranı, ülkemiz genelinde oldukça yüksektir. Diğer farkında olunmayan bir hata da, sıvı beslenmenin fazla oluşudur.

Gün içerisinde, fazla miktarda süt ve meyve suyu ile beslenen çocukların midelerinin bu hacimlerle dolduğu düşünülürse, doygunluk hissine şaşırmamak gerekir. Aşırı inek sütü tüketiminin, barsaklarda kanamalara yol açarak demir eksikliğine sebep olması, sonrasında gelişen bu kansızılığın da yine başlıca iştahsızlık sebebi olduğu bilinmelidir. Çocuklarımızın günlük süt tüketiminin en fazla 500 ml olması gerektiği unutulmamalıdır.

Bebeklik çağında katı gıdalara geç başlamak, uzun süre besinleri makineden geçirerek püre halinde tüketmesine zorlamak, iştahsız geçirilecek bir çocukluk dönemine davetiye çıkarmaktır.

Aile içi huzursuzluklar da iştahsızlığa yol açabilmektedir. Anne-baba ya da ebeveyn çocuk arasındaki çekişmeler, çocukların kendini ifade etme şekli olarak iştahsızlığı ortaya çıkartabilmektedir.

Bunların önlenmesi amacı ile, çocukların eşler arası huzursuzluklardan uzak tutulmasının yanında, ev içi küçük sorumluluklar verilmesi, yemek hazırlanırken yapılabilecekleri ölçüde çocukların da bu sürece katkıda bulunmalarının sağlanması öz güveni arttıracak ve negatif ifade ihtiyacını azaltacaktır. Yemek yemenin sofrada gerçekleştirilmesi gerektiği, bunun hayatın doğal bir süreci olduğu ve sadece kendisi için yediği, çocuğa hissettirilmeye çalışılmalı, sofranın bir mücadele, adeta savaş ortamı olmasından kaçınılmalıdır. Öğün saatlerinde mümkünse ailecek sofraya oturulmalı, pozitif bir ortam yaratılmaya çalışılarak, bir süre sonra, örneğin 30 dk, sofradan kalkılmalıdır.Bu sürenin sonunda, çocuğun yemeğini bitirip bitirmediğine bakılmamaya çalışılmalıdır. Çocuğun yemeğini yemediğinden dolayı duyulan endişe, mümkün mertebe çocuğa yansıtılmamalıdır.

Bunu yanında, mide kapasitesi sınırlı olan çocuğumuza, bir öğünde ihtiyacı olan faydalı besinler bir arada verilmeye çalışılmalıdır. Makarna seven çocuğumuza, bu makarnayı kıymalı ya da peynirli olarak sunabilirsek, kısa süreli enerji ihtiyacını karşılayacak karbonhidratın yanında, büyüme gelişmesini sağlayacak proteini de yedirmiş oluruz. Ya da et sevmeyen çocuğumuza, kıymalı börek, değişik şekilli köfteler, ev hamburgeri yedirebiliriz. Sebze sevmeyen çocuğumuza, ıspanaklı püre, lahana çorbası gibi yemekler pişirebiliriz. Her gün en az bir yumurta, bir kase yoğurt; haftada en az üç köfte kadar kırmızı et, en az iki tabak sebze, ayda bir kez kuzu ciğeri, gece yatarken de bir bardak ballı süt içirebilirsek, büyüme gelişmeleri için ihtiyaçları olan besinleri yedikleri anlamında içimiz rahat olabilir.

İştahsızlığa neden olabilecek organik nedenler dışlanmalı, varsa kabızlık tedavi edilmeli, daha sonra hormonal sorunların olup olmadığı, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları  Uzman Hekimlerince mutlaka değerlendirilmesi gerektiği unutulmamalıdır.

İlk Yayın Tarihi: 1 Ekim 2016 @ 23:55