Ceninin Büyüme ve Gelişme Evreleri (3 ve 4. Hafta)

2. hafta, yumurtlama ve döllenme ile bitmişti. Artık, yumurta bölünmeye başlar. 12 saat sonra ikiye, bu hücreler de tekrar ikiye bölünür ve her 12 saatte zigotun hücre sayısı ikiye katlanır (Resim 3). Bir yandan da, tüpün içinde rahme doğru ilerleme devam etmektedir. Döllenmeden üç gün sonra, artık 32 hücreye ulaşmış ve zigotun adı “morula” olmuştur (Resim 4). Bu dönemde rahim boşluğuna girer.

Döllenmeden 4-5 gün sonra da rahim içinde yuvalanacağı yeri bulmuştur. Bu sırada, yaklaşık 500 hücreli bir canlıdır, adı “blastosist”tir ve artık basitce bir hücre kümesinden ibaret olmayıp, suyla dolu bir boşluğu çevreleyen hücre gruplarından oluşmaktadır. İç sıralardaki hücreler, bebeği; dıştaki “trofoblast” adı verilen hücreler ise, plasentayı (eşi) oluşturacaklardır.

Resim 5: Blastosist

Başta gevşek olarak rahim iç duvarına bir noktada tutunan blastosist, plasentayı oluşturacak dıştaki hücreler çoğaldıkça, bu hücreler aracılığıyla iç duvara uzantılar göndermeye ve annenin rahim damarlarından beslenmeye başlar. Döllenmeden 12 gün sonra, kan dolu boşluklar hâlinde plasenta şekillenmeye başlamıştır.

14. gün, yani gebeliğin 4. haftasının ortalarında, bebek artık 1 mm boyutundadır ve gövdesi 3 tabakadan oluşmaktadır:

En dıştaki birinci tabaka “ektoderm” olup, buradan beyin, omurilik ve omurga gelişecektir.

İkinci ve ortadaki tabaka ise “mezoderm”dir. Buradan da kalp ve dolaşım sistemi, kas ve kemikler, böbrekler, yumurtalık veya testisler gelişecektir.

En iç tabaka olan “endoderm”den ise akciğerler, bağırsaklar ve idrar torbası gelişecektir.