[{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"Article","@id":"https:\/\/sevgilibebek.com\/bebek-beyni-nasil-ogrenir\/#Article","mainEntityOfPage":"https:\/\/sevgilibebek.com\/bebek-beyni-nasil-ogrenir\/","headline":"Bebek Beyni Nas\u0131l \u00d6\u011frenir?","name":"Bebek Beyni Nas\u0131l \u00d6\u011frenir?","description":"Uyuyan bir bebek ne kadar da huzur dolu g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Oysaki tam da bu uyku s\u00fcrecinde o ipeksi sa\u00e7lar ve hen\u00fcz kapanmam\u0131\u015f b\u0131ng\u0131ldaklar\u0131n alt\u0131nda belki de d\u00fcnyan\u0131n en karma\u015f\u0131k yap\u0131s\u0131 geli\u015fmektedir. Evet, bebek beyninden s\u00f6z ediyoruz.<a class=\"moretag\" href=\"https:\/\/sevgilibebek.com\/bebek-beyni-nasil-ogrenir\/\"> Devam\u0131n\u0131 oku&hellip;<\/a>","datePublished":"2020-04-05","dateModified":"2020-05-13","author":{"@type":"Person","@id":"https:\/\/sevgilibebek.com\/author\/3\/#Person","name":"Sevgili Bebek","url":"https:\/\/sevgilibebek.com\/author\/3\/","image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/2916d3a243921c20e926d04a237431c8?s=96&d=mm&r=g","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/2916d3a243921c20e926d04a237431c8?s=96&d=mm&r=g","height":96,"width":96}},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Sevgili Bebek","logo":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/sevgilibebek.com\/wp-content\/uploads\/2017\/06\/cropped-sbikon.jpg","url":"https:\/\/sevgilibebek.com\/wp-content\/uploads\/2017\/06\/cropped-sbikon.jpg","width":600,"height":60}},"image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/sevgilibebek.com\/wp-content\/uploads\/2015\/05\/smart-infant.jpg","url":"https:\/\/sevgilibebek.com\/wp-content\/uploads\/2015\/05\/smart-infant.jpg","height":565,"width":849},"url":"https:\/\/sevgilibebek.com\/bebek-beyni-nasil-ogrenir\/","about":["E\u011fitim","Fizyolojik Geli\u015fim","Sa\u011f Beyin E\u011fitimi","Zihinsel &amp; Ruhsal Geli\u015fim"],"wordCount":1942,"keywords":["annelik","bebek","bebek beyin geli\u015fimi","bebek beyni","beyin","beyin geli\u015fimi","zeka geli\u015fimi"],"articleBody":"Uyuyan bir bebek ne kadar da huzur dolu g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Oysaki tam da bu uyku s\u00fcrecinde o ipeksi sa\u00e7lar ve hen\u00fcz kapanmam\u0131\u015f b\u0131ng\u0131ldaklar\u0131n alt\u0131nda belki de d\u00fcnyan\u0131n en karma\u015f\u0131k yap\u0131s\u0131 geli\u015fmektedir. Evet, bebek beyninden s\u00f6z ediyoruz. Bu organ di\u011fer t\u00fcm organlardan farkl\u0131 bi\u00e7imde b\u00fcy\u00fcr. \u00d6rne\u011fin, bir b\u00f6brek tam olarak programlanm\u0131\u015f bi\u00e7imde b\u00fcy\u00fcrken beyin i\u00e7inde yaln\u0131z sinir h\u00fccrelerinin (n\u00f6ronlar\u0131n) say\u0131s\u0131 ve kaba bir yap\u0131 tespit edilmi\u015ftir; daha fazlas\u0131 de\u011fil. Di\u011fer her \u015fey ya\u015fayaca\u011f\u0131 deneyimlere ba\u011fl\u0131 olu\u015fur. G\u00f6r\u00fcnt\u00fcler, sesler, kokular, \u0131s\u0131 de\u011fi\u015fiklikleri, \u0131\u015f\u0131k ve g\u00f6lgeler, renkler, hareketler ve tensel temaslar gibi bebe\u011fi etkileyen her olgu onun beyninin fiziksel yap\u0131s\u0131n\u0131 belirler.Bebe\u011fin beyni 3.hamilelik haftas\u0131ndan itibaren b\u00fcy\u00fcr.Merkezi sinir sistemi ve beyin bir embriyonun geli\u015fimde ilk yap\u0131 merkezleridir. Hen\u00fcz 3. hamilelik haftas\u0131nda daha sonra omurilik haline gelecek olan n\u00f6ral kulak olu\u015fur. N\u00f6ral kula\u011f\u0131n \u00fcst katman\u0131nda 4. hamilelik haftas\u0131 i\u00e7inde daha sonra beynin temel yap\u0131 ta\u015flar\u0131 olacak 3 k\u00fc\u00e7\u00fck kabarc\u0131k ortaya \u00e7\u0131kar. Ayn\u0131 \u015fekilde 3. hamilelik haftas\u0131ndan itibaren embriyonun sinir h\u00fccreleri inan\u0131lmaz bir h\u0131zla b\u00f6l\u00fcn\u00fcp \u00e7o\u011falmaya ba\u015flarlar. Dakikada ak\u0131l almaz bir h\u0131zla 500.000 (be\u015f y\u00fcz bin) yeni sinir h\u00fccresi olu\u015fur. Bu g\u00fcnde 720.000.000\u00a0 (yedi y\u00fcz yirmi milyon) yeni sinir h\u00fccresi demektir.Bu h\u0131zla \u00e7o\u011falma sonucu hamileli\u011fin ortalar\u0131 say\u0131labilecek 4 ay\u0131n ortalar\u0131nda fet\u00fcs\u00fcn y\u00fcz milyar\u0131n \u00fcst\u00fcnde sinir h\u00fccresi mevcuttur. Evet, bu kadar sinir h\u00fccresi do\u011facak insan yavrusuna t\u00fcm hayat\u0131 boyunca yetecek miktar demektir. Ba\u015fka bir deyi\u015fle 4.hamilelik ay\u0131ndan itibaren fet\u00fcs\u00fcn ana rahminde beyni hayat boyu sahip olaca\u011f\u0131 sinir h\u00fccresi say\u0131s\u0131na ula\u015fm\u0131\u015ft\u0131r ve temel basit \u00f6\u011frenme b\u00f6ylece ba\u015flar.Asl\u0131na bakacak olursan\u0131z ak\u0131l ve idrak organ\u0131m\u0131z\u0131n ne denli de\u011ferli ve \u00f6nemli oldu\u011funu embriyonun boyutunun yar\u0131s\u0131ndan bile daha b\u00fcy\u00fck olmas\u0131ndan anlayabiliriz.Sinir h\u00fccreleri optimal ba\u011flant\u0131 yapmaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131rlar.Sinir h\u00fccreleri derhal v\u00fccutta olmalar\u0131 gereken yere y\u00f6nelirler. Dallanarak di\u011fer sinir h\u00fccreleri ile ba\u011flant\u0131 kurmaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131rlarsa da bu ilk a\u015famada ba\u011flant\u0131s\u0131 kesik telefon hatlar\u0131 gibidir. Ger\u00e7ek anlamda ileti transfer edebilmeleri i\u00e7in sinaps ad\u0131 verilen ba\u011flant\u0131 noktalar\u0131na ihtiya\u00e7 duyarlar. Sinaps \u00fcretimi 5.hamilelik haftas\u0131ndan itibaren ba\u015flar ama yaln\u0131zca 2-3 milimetrelik bir selebral cortekste bile 10 milyar\u0131n \u00fczerinde sinir h\u00fccresi (n\u00f6ron) ba\u011flant\u0131s\u0131 olu\u015fturulmas\u0131 gerekti\u011finden bu sinaps \u00fcretimi do\u011fuma kadar s\u00fcrer. Bu esasen kullan\u0131laca\u011f\u0131ndan \u00e7ok daha fazla sinaps \u00fcretilmesinden de kaynaklan\u0131r. Do\u011fumdan itibaren 36. Aya kadar yakla\u015f\u0131k 200 trilyon sinaps olu\u015fur ve bu yeti\u015fkin bir beyindeki sinaps say\u0131s\u0131n\u0131n heme hemen iki kat\u0131d\u0131r.Bebek beyni \u00e7ok daha h\u0131zl\u0131 \u00f6\u011frenir.Bu a\u015f\u0131r\u0131 miktardaki sinaps \u00fcretimi bebe\u011fin ilk y\u0131llar\u0131nda kendi \u00e7evresel \u015fartlar\u0131 ve k\u00fclt\u00fcr\u00fc i\u00e7inde hayatta kalabilmek i\u00e7in gerekli olan her \u015feyi \u00f6zellikle \u00e7ok h\u0131zl\u0131 \u00f6\u011frenmesini sa\u011flar. Bu d\u00f6nemde n\u00f6ronlar aras\u0131 ba\u011flant\u0131 kuran sinapslar\u0131n daha h\u0131zl\u0131 ve optimal \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131na f\u0131rsat vermek i\u00e7in kullan\u0131lmayan fazla sinapslar da n\u00f6ral budama ile beyin taraf\u0131ndan yok edilir. Do\u011fum s\u0131ralar\u0131nda daha \u00f6nce bahsetti\u011fimiz 3 beyin baloncu\u011fu yeti\u015fkin bir beynin k\u00fc\u00e7\u00fck \u00f6l\u00e7ekli g\u00f6r\u00fcnt\u00fcs\u00fcne kavu\u015fur ama hi\u00e7bir \u015fekilde tamamlanm\u0131\u015f say\u0131lamaz. Bu pediatrik n\u00f6rologlar\u0131n dedi\u011fi gibi \u015fekil verilecek bir hammadde formundad\u0131r. Bu olgu asl\u0131na bakacak olursan\u0131z insan\u0131n en b\u00fcy\u00fck \u015fans\u0131d\u0131r \u00e7\u00fcnk\u00fc b\u00f6ylece insan yavrusu do\u011fdu\u011fu ya\u015fayaca\u011f\u0131 \u00e7evreye kendini uyumlamaya a\u00e7\u0131k olmaktad\u0131r.Bebek beyni anne rahminde \u00f6\u011frenmeye ba\u015flar.Hamileli\u011fin 6 ay\u0131nda fet\u00fcs art\u0131k gayet iyi i\u015fitir, koku ve tat al\u0131r duruma gelmi\u015ftir. Ba\u015fka bir deyi\u015fle art\u0131k bebek beyni \u00f6ncelikle do\u011fumdan itibaren kendisi i\u00e7in \u00e7ok yararl\u0131 olacak duyulara odaklan\u0131r. Her duyu \u00f6ncelikle yak\u0131n merkezli \u00e7al\u0131\u015fmaya y\u00f6nelir. \u00d6rne\u011fin yeni do\u011fan 100 metre ilerisini g\u00f6remez \u00e7\u00fcnk\u00fc hen\u00fcz hareket edemez ve bu tip bir uzak g\u00f6r\u00fc\u015fe gereksinimi yoktur, ama annesini kokusundan ve sesinden tan\u0131mas\u0131 onun hayatta kalabilmesi a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u00e7ok \u00f6nemlidir. Ayn\u0131 \u015fekilde kendi anne s\u00fct\u00fcn\u00fcn tad\u0131n\u0131 alabilmelidir. \u0130lk a\u015famada bu bebek i\u00e7in yeterli g\u00f6r\u00fcn\u00fcr.G\u00f6rmekDo\u011fumdan hemen sonra yeni do\u011fan\u0131n g\u00f6zleri yap\u0131\u015f\u0131k olabilir \u00e7\u00fcnk\u00fc hen\u00fcz g\u00f6zya\u015f\u0131 kanallar\u0131 \u00e7ok dard\u0131r ama ayd\u0131nl\u0131k ve karanl\u0131\u011f\u0131 se\u00e7ebilecek durumdad\u0131r. Yeni do\u011fan g\u00f6zlerini a\u00e7sa da ilk haftalarda 30 cm\u2019e varan uzakl\u0131klar\u0131 sil\u00fcet ve hareket olarak alg\u0131layabilir. Daha keskin bir g\u00f6r\u00fc\u015fe sahip de\u011fildir ve sadece keskin kontrastlar\u0131 ay\u0131rt edebilir. (siyah, beyaz, keskin k\u0131rm\u0131z\u0131 gibi) Bu nedenle Sevgili Bebek Zeka Kartlar\u0131 0-6 Ay seti siyah beyaz, y\u00fcksek kontrastl\u0131 g\u00f6rsellerden olu\u015fturulmu\u015ftur.Bebekler ne zaman g\u00f6rmeye ba\u015flarlar?G\u00f6rme duyusu do\u011fum an\u0131nda en geli\u015fmemi\u015f duyu olarak ortaya \u00e7\u0131kar. Ana rahminin karanl\u0131\u011f\u0131nda 9 ay ya\u015fayan bir canl\u0131 i\u00e7in bu \u015fa\u015f\u0131rt\u0131c\u0131 olmasa gerek. Bebe\u011fin g\u00f6zleri ana rahminde 4.hamilelik haftas\u0131ndan itibaren ilk duyu organ\u0131m\u0131z\u0131n temeli olarak at\u0131lm\u0131\u015f olsa da do\u011fru i\u015flemesi i\u00e7in ko\u015fullar\u0131n de\u011fi\u015fimine ihtiya\u00e7 duyar. Bebekler do\u011fdu\u011funda derinli\u011fi olmayan bulan\u0131k ve renksiz bir g\u00f6r\u00fc\u015fe sahiptirler. Yakla\u015f\u0131k 8. aydan itibaren bebekler net odaklanmay\u0131 becerir ve 12 ay i\u00e7inde bir yeti\u015fkin kadar iyi g\u00f6rebilirler. G\u00f6rme duyusu geli\u015fimi ilk aylarda di\u011fer duyulara oranla yava\u015f gibi bir alg\u0131 yaratsa da 8-9 aydan itibaren t\u00fcm di\u011fer duyular\u0131n g\u00f6lgede b\u0131rakacak kadar bask\u0131n bir bilgi kayna\u011f\u0131 haline gelir.Do\u011fumdan sonra: Koklamak, i\u015fitmek ve tat almak.Bir bebek d\u00fcnyaya gelir gelmez beyni duyular\u0131n\u0131n geli\u015fimi i\u00e7in gerekli ba\u011flant\u0131lar\u0131 kurmak \u00fczere say\u0131s\u0131z sinaptik ba\u011flant\u0131 olu\u015fturmaya ba\u015flar. Her yeni deneyim beyinde bir parmak izi gibi d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclebilecek\u00a0sinaptik ba\u011flant\u0131 (patika) yaratsa da her \u015fey e\u015f zamanl\u0131 olu\u015famayaca\u011f\u0131ndan, duyular ile ilgili t\u00fcm ba\u011flant\u0131lar\u0131n birka\u00e7 g\u00fcn veya hafta i\u00e7inde olu\u015fmas\u0131n\u0131 bekleyemeyiz. Bununla beraber, birka\u00e7 g\u00fcnl\u00fck bebek vanilya ve limon kokusunu ay\u0131rt edebilecek d\u00fczeye gelir fakat\u00a0kokular\u0131 g\u00fczel veya k\u00f6t\u00fc diye grupland\u0131rabilmesi\u00a03 ya\u015f\u0131\u00a0bulur.\u0130\u015fitme duyusu do\u011fumla birlikte di\u011fer duyulara oranla \u00e7ok daha fazla geli\u015fmi\u015ftir ama bir yeti\u015fkin gibi duyduklar\u0131n\u0131\u00a0tekrar edebilme gibi beceriler hayat\u0131n ilk 6 y\u0131l\u0131 i\u00e7inde tamamlan\u0131r. \u00d6te yanda tat alma duyusunun ilk deneyimleri bebe\u011fe kat\u0131 mama verimi ile ba\u015flar. Bu nedenle kat\u0131 mamaya ge\u00e7i\u015fte ya\u015fan\u0131lan ilk deneyimler bebe\u011fin ilerideki damak tad\u0131n\u0131 belirlemede \u00e7ok \u00f6nemlidir. Ba\u015fka bir deyi\u015fle bu erken d\u00f6nemde tuzlu veya \u015fekerli tatlara al\u0131\u015ft\u0131r\u0131lan bebeklerin daha sonraki y\u0131llarda bu damak tad\u0131na yatk\u0131n olduklar\u0131 kan\u0131tlanm\u0131\u015ft\u0131r.Do\u011fumdan sonra dokunma duyusu ve denge geli\u015fimi.Dokunma duyusu do\u011fumla birlikte olduk\u00e7a geli\u015fmi\u015fse de geli\u015fimini kesinle tamamlam\u0131\u015f de\u011fildir. Yeni do\u011fanlar dokunulduklar\u0131n\u0131 hissetmelerine ra\u011fmen nerelerine dokunuldu\u011funu hen\u00fcz ay\u0131rt edemeyecek durumdad\u0131rlar. Nerelerine dokunuldu\u011funu anlamalar\u0131 i\u00e7in gerekli beyindeki sinaptik ba\u011flant\u0131lar\u0131n geli\u015fimi ve ya\u015fayacaklar\u0131 deneyimlere ba\u011fl\u0131 (bebe\u011fe s\u00fcrekli sevgi dolu tensel temas gereklidir.) neredeyse 12 ay s\u00fcrmektedir.Bebeklerde motor hareketler.Her hamile annenin bilece\u011fi yak\u0131ndan ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 gibi bebek daha anne karn\u0131ndayken ilk kas ve hareket \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n\u0131 anne karn\u0131na tekmeleyerek ger\u00e7ekle\u015ftirir. Tabii ki bebek hen\u00fcz beyinde ilgili ba\u011flant\u0131lar olu\u015fmam\u0131\u015f oldu\u011fundan hareketlerini uyumland\u0131rmay\u0131 beceremez. Motor merkezler yukar\u0131dan a\u015fa\u011f\u0131ya do\u011fru bir geli\u015fim g\u00f6sterirler. \u00d6nce ba\u015f mimikler ve boyun sonra kollar ve sonunda bacaklar ile ilgili motor merkezlerin beyin ba\u011flant\u0131lar\u0131 olu\u015fur. Bu d\u00fcnya \u00fczerinde her bebek i\u00e7in ge\u00e7erli bir geli\u015fim s\u0131ralamas\u0131 oldu\u011fundan bebekler \u00f6nce tutar sonra emeklemeye ba\u015flarlar. Motor geli\u015fim beynin di\u011fer b\u00f6lgelerinin geli\u015fimini de ate\u015fler. \u00d6rne\u011fin, emeklemeye ba\u015flayan bebe\u011fin g\u00f6r\u00fc\u015f mesafesi derinlik alg\u0131s\u0131 da buna ba\u011fl\u0131 geli\u015fir. Ve biyon\u00f6rolog Lise Eliot\u2019un dedi\u011fi gibi bu hareketlenme her y\u00f6nden beyin geli\u015fimini tetikler. Asl\u0131na bakacak olursan\u0131z erken e\u011fitimin duayenlerinden ABD\u2019li Glenn Doman\u2019\u0131n da dedi\u011fi gibi,\u00a0beyin kulland\u0131k\u00e7a geli\u015fir.Do\u011fumdan sonra bebe\u011fin duygu merkezi hen\u00fcz tamamlanmam\u0131\u015ft\u0131r.Di\u011fer her unsur gibi duygu merkezi de do\u011fumla birlikte hen\u00fcz geli\u015fimini tamamlamam\u0131\u015ft\u0131r. \u00c7o\u011fu ebeveyn 6 haftal\u0131k bebeklerinin onlar\u0131 g\u00f6r\u00fcnce g\u00fcld\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc ve mutlu oldu\u011funu iddia etse de bu g\u00fcl\u00fc\u015f\u00fcn ger\u00e7ek oldu\u011funa uzmanlar kat\u0131lmamaktalar. Her ne kadar bebekler bebekler duygu duyumlar\u0131n\u0131 d\u0131\u015far\u0131ya verebilseler de bunu belli bir bilin\u00e7le yapamazlar.Bunun nedeni ise bu duygu sinyallerinin asl\u0131nda do\u011fumda olduk\u00e7a geli\u015fmi\u015f olan bebe\u011fin limbik sistemi (Limbik b\u00f6lge beynimizde duygular\u0131m\u0131z\u0131n merkezi olarak da bilinir) taraf\u0131ndan idare edilmesidir.Bu duygular\u0131n bilin\u00e7li d\u0131\u015fa vurumu i\u00e7inse \u00f6ncelikle beyinde gerekli ba\u011flant\u0131lar\u0131n olu\u015fmas\u0131 temeldir. Bu bebe\u011fin 6.ay\u0131ndan itibaren olu\u015fur. Bu duygu duyumlar\u0131n\u0131n tam olarak idaresi ise daha karma\u015f\u0131k bi\u00e7imde benlik ortay \u00e7\u0131k\u0131m\u0131 s\u00fcrecinde 2 ya\u015f d\u00f6neminde ger\u00e7ekle\u015fir.Do\u011fumdan sonra ger\u00e7ek duygular yoktur.Be\u011fin do\u011fumdan sonra ger\u00e7ek duygular\u0131n\u0131n olmamas\u0131 baz\u0131 ebeveynler taraf\u0131ndan \u00fcz\u00fcc\u00fc olarak alg\u0131lansa da ger\u00e7ekte bu durum sayesinde bebek do\u011fum s\u00fcrecinde herhangi bir bilin\u00e7li korku hissetmez. Yani siz onu b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131n\u0131z i\u00e7in \u00fcz\u00fcld\u00fc\u011f\u00fcnden a\u011flamaz. Her ne kadar beynin bilin\u00e7li haf\u0131zas\u0131 \u00e7ok daha sonra olu\u015fuyorsa da bu bilin\u00e7 d\u0131\u015f\u0131 d\u00f6nemde ya\u015fanan t\u00fcm duygusal deneyimlerin beynin fiziksel yap\u0131s\u0131n\u0131 de\u011fi\u015ftirebildi\u011fini s\u00f6yl\u00fcyor uzmanlar. Lise Eliot bu konuda \u201cK\u00f6t\u00fc duygusal deneyimler aynen bir yara kabu\u011fu gibi beynin bilin\u00e7alt\u0131nda kalmaktad\u0131r\u201d diyor. Sa\u011fl\u0131kl\u0131 bir duygusal geli\u015fim i\u00e7in hayat\u0131n ilk 3 y\u0131l\u0131n\u0131n bu 3 y\u0131l i\u00e7inde de ilk 12 ay\u0131n \u00f6neminin tart\u0131\u015f\u0131lmayacak kadar kritik oldu\u011funun alt\u0131n\u0131 \u00e7iziyor Lise Eliot. Yine bebeklikte duygusal bak\u0131mdan tatmin edilememi\u015f bebeklerin beyin \u00f6l\u00e7\u00fcmlerinde ya\u015f\u0131tlar\u0131na oranla %30 a varan hac\u0131m k\u00fc\u00e7\u00fckl\u00fc\u011f\u00fc oldu\u011funu bilmemizde b\u00fcy\u00fck yarar var.&nbsp;Bu yaz\u0131 www.eltern.de web sitesinden derlenmi\u015ftir.\u0130lk Yay\u0131n Tarihi: 2 May\u0131s 2015 @ 13:05"},{"@context":"http:\/\/schema.org\/","@type":"BreadcrumbList","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"item":{"@id":"https:\/\/sevgilibebek.com\/#breadcrumbitem","name":"Sevgili Bebek"}},{"@type":"ListItem","position":2,"item":{"@id":"https:\/\/sevgilibebek.com\/bebek-beyni-nasil-ogrenir\/#breadcrumbitem","name":"Bebek Beyni Nas\u0131l \u00d6\u011frenir?"}}]}]